ільна... і льна... (гл. ільно...).
Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «ільно...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напрыклад: ільнаводства, ільнасеялка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кардыя... (гл. кардыё...).
Першая састаў. ная частка складаных слоў; ужываецца замест «кардыё...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напрыклад: кардыяграма, кардыяграфія, кардыялогія.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пан...,
Першая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на поўны ахоп з’явы, на поўнае панаванне, поўную перавагу таго, што абазначана другой часткай, напрыклад: панславізм, пантэізм.
[Грэч. pán — усё.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
поўна..., (а таксама паўна...).
Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «поўны» (у 4 і 6 знач.), напрыклад: поўнагабарытны, поўнагалоссе, поўнаметражпы, поўнарацыённы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэле...
Першая састаўная частка складаных слоў, якая: 1) азначае дзеючы на далёкую адлегласць, напрыклад: тэлебачанне, тэлеграф; 2) адпавядае па значэнню слову «тэлевізійны», напрыклад: тэлеэкран, тэлефільм.
[Грэч. tēle — далёка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уся... (гл. усе...).
Першая састаўная частка складаных слоў, якая ўжываецца замест «усе...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напрыклад: усявышні, усямерны, усяночны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шырака... (гл. шырока...).
Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «шырока...», калі націск у другой частцы слова падае на першы склад, напрыклад: шыракакрылы, шыракаплечы, шыраканосы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кіна...
Першая састаўная частка складаных слоў са знач.: які мае адносіны да кінематаграфіі, да кіно, напр.: кінааператар, кінаглядач, кіназала, кіназдымка, кіназорка, кінакадр, кінакамедыя, кінакамера, кінамастацтва, кінапанарама, кінаплёнка, кінапрамысловасць, кінарэжысёр, кінасетка, кінасцэнарый, кінасюжэт, кінафестываль, кінахроніка, кіначасопіс, кінаэкран.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вышэй...
Першая састаўная частка складаных слоў, якая мае знач.:
1) раней (пра сказанае, напісанае), напр.: вышэйназваны, вышэйнапісаны;
2) размешчаны ў напрамку ўверх ад чаго-н., напр.: вышэйразмешчаны, вышэйляжачы;
3) галоўны, кіруючы, напр., вышэйстаячы (пра арганізацыі, інстанцыі).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Мамры́ць ’есці, жэрці’ (КЭС, лаг.). Складанае слова, першая частка якога гукапераймальная: гук [м] перадае змыканне губ (параўн. усх.-маг. му́мляць ’жаваць, есці’), другая — з літ. rýti ’жэрці’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)