ла́кмус, -у, м. (спец.).
Фарбавальнае рэчыва, якое змяняе колер насычанай ім паперы пад дзеяннем кіслот на чырвоны, а пад дзеяннем шчолачаў — на сіні колер.
|| прым. ла́кмусавы, -ая, -ае.
○
Лакмусавая папера — папера, пакрытая лакмусам.
◊
Лакмусавая паперка — сродак выяўлення, праверкі адносін паміж кім-н. і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
п’едэста́л, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Пастамент, падножжа статуі, калоны, вазы і пад.
П. абеліска.
Скінуць каго-н. з п’едэстала (перан.: пазбавіць высокага становішча, аўтарытэту).
2. Узвышэнне, на якое ўзнімаюцца пераможцы ў спартыўных спаборніцтвах, конкурсах і пад. для атрымання ўзнагароды.
|| прым. п’едэста́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
разбо́р, -у, м.
1. гл. разабраць.
2. Адбор, выбар (разм.).
Высякалі лес без разбору.
Крытыкаваць ты крытыкуй, але з разборам.
3. Разгляд судовай справы.
Судовы р.
◊
На (пад) шапачны разбор; на разбор шапак (паспець, з’явіцца, прыйсці; разм.) — пад канец, калі ўсе разыходзяцца, усё скончылася.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
серэна́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -на́д, ж.
1. У сярэдневяковай Заходняй Еўропе (першапачаткова ў Іспаніі і Італіі): прывітальная песня, якая выконвалася звычайна пад акампанемент лютні, мандаліны або гітары ў гонар каханай, пад яе акном.
2. Лірычны музычны твор тыпу сюіты для інструментальнага ансамбля.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
цяжа́р, -у, м.
1. Вага чаго-н., звычайна цяжкага.
Ц. ношы.
2. Груз вялікай вагі.
3. перан. Абавязкі, павіннасці, цяжкасці, звязаныя з чым-н. адказным, непрыемным і пад.
4. Адчуванне чаго-н. цяжкага, непрыемнага (у целе, галаве і пад.).
Непрыемны ц. адчуваўся ва ўсім целе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шы́льда, -ы, М -дзе, мн. -ы, -аў, ж.
1. Дошка з надпісам назвы ўстановы, прадпрыемства і пад., вывеска.
2. перан. Пра знешні, паказны бок паводзін, дзейнасці, спосабу жыцця і пад. (разм.).
Гэта толькі ш., на самай справе ён не такі чалавек.
|| прым. шы́льдавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пабо́льшыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак., што.
Зрабіць большым па колькасці, памеры, аб’ёме і пад.
П. зямельны надзел.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
паддува́ла, -а, мн. -ы, -ва́л, н.
Адтуліна ў печы пад топкай для ўзмацнення цягі.
|| прым. паддува́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
падро́бка, -і, ДМ -бцы, мн. -і, -бак, ж.
1. гл. падрабіць.
2. Падробленая рэч.
П. пад аметыст.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
маля́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
Рабочы, які фарбуе будынкі, памяшканні, парканы і пад.
|| прым. маля́рскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)