арке́стр, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Сукупнасць музычных інструментаў для выканання музычных твораў; калектыў музыкантаў, якія разам выконваюць твор на розных інструментах.

Духавы а.

Струнны а.

2. Месца ў тэатры перад сцэнай, дзе знаходзяцца музыканты.

|| прым. арке́стравы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бандэро́ль, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

1. Шырокая папяровая абгортка для паштовых перасылак.

2. Невялікае паштовае адпраўленне звычайна ў папяровай абгортцы.

Заказная б.

3. Ярлык на тавары, які сведчыць аб уплаце пошліны за яго (спец.).

|| прым. бандэро́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

брод, -у, М -дзе, мн. брады́, -о́ў, м.

1. Неглыбокае месца на ўсю шырыню ракі, возера, зручнае для пераходу, пераезду.

Пераправіцца бродам.

2. След, пракладзены на сенажаці, у полі, каб размежаваць участкі.

Правёў б. да самай ракі.

|| прым. бро́давы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

распе́ў, -пе́ву, м.

1. Працяжны напеў, мелодыя як характэрная рыса спеву.

2. Своеасаблівы прынцып будовы мелодыі, характэрны для старадаўняга царкоўнага спявання.

Р. малітвы.

3. Працяжнае, напеўнае вымаўленне слоў пры чытанні, размове.

Словы ён вымаўляе крыху з распевам.

|| прым. распе́ўны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

распе́ць, -пяю́, -пяе́ш, -пяе́; -пяём, пеяце́, -пяю́ць; -пе́й; -пе́ты; зак., што.

1. Развучыць, рэпетуючы (музычны твор для голасу).

Р. дуэт.

2. Прымусіць добра гучаць (пра голас, галасы).

Р. хор перад выступленнем.

|| незак. распява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. распява́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рыфмава́ць, -му́ю, -му́еш, -му́е; -му́й; -мава́ны; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Тое, што і рыфмавацца (спец.).

2. што. Падбіраць (словы) для атрымання рыфмы.

|| зак. зрыфмава́ць, -му́ю, -му́еш, -му́е; -му́й; -мава́ны (да 2 знач.).

|| наз. рыфмава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

саладзі́ць, -ладжу́, -ло́дзіш, -ло́дзіць; -ло́джаны; зак., што.

1. Рабіць салодкім.

С. чай.

С. кісель.

2. Прарошчваць зерне для атрымання соладу.

С. ячмень.

|| зак. пасаладзі́ць, -ладжу́, -ло́дзіш, -ло́дзіць; -ло́джаны (да 1 знач.) і засаладзі́ць, -ладжу́, -ло́дзіш, -ло́дзіць; -ло́джаны (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сана́та, -ы, ДМа́це, мн. -ы, -на́т, ж.

Музычны твор для аднаго або некалькіх інструментаў, які складаецца з трох або чатырох кантрастуючых частак рознага характару і тэмпу, адна з якіх мае форму санатнага алегра.

С.

Бетховена.

|| прым. сана́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

серп, сярпа́, мн. сярпы́, сярпо́ў, м.

1. Сельскагаспадарчая ручная прылада ў выглядзе выгнутага дробна назубленага нажа для зрэзвання злакаў з кораня.

Назубіць с.

2. перан. Пра тое, што мае форму такога прадмета.

С. месяца (месяц у пачатковай або апошняй фазе).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сі́та, -а, М сі́це, мн. -ы, -аў, н.

Род рэшата (у 1 знач.) з густой сеткай для прасейвання або працэджвання чаго-н.

Прасеяць муку на с.

Працадзіць варыва на с.

|| памянш. сі́тца, -а, мн. -ы, -аў, н.

|| прым. сі́тавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)