Verbum

акру́га, -і, ДМ -ру́зе, мн. -і, -ру́г, ж.

1. Адміністрацыйна-палітычнае, гаспадарчае, вайсковае і пад. падраздзяленне дзяржаўнай тэрыторыі.

Нацыянальная а.

Выбарчая а.

Тэрытарыяльная а.

2. Тое, што і наваколле (у 2 знач.).

Вядомы на ўсю акругу.

|| прым. акруго́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).

акта́ва, -ы, мн. -ы, -та́ў, ж. (спец.).

1. Восьмая ступень гамы, а таксама інтэрвал паміж бліжэйшымі аднайменнымі гукамі рознай вышыні.

2. Вельмі нізкі бас.

3. Васьмірадковая страфа, у якой першыя шэсць радкоў аб’яднаны дзвюма перакрыжаванымі рыфмамі, а два апошнія — сумежнай рыфмай.

|| прым. акта́ўны, -ая, -ае.

алта́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Усходняя, узвышаная частка хрысціянскага храма (у праваслаўнай царкве аддзеленая ад агульнага памяшкання іканастасам).

2. Даўней: месца, на якое ўскладаліся ахвярапрынашэнні.

◊

Прынесці (сваё жыццё) на алтар бацькаўшчыны — ахвяраваць сваім жыццём у імя Радзімы (высок.).

|| прым. алта́рны, -ая, -ае.

амазо́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

1. У старажытнагрэчаскай міфалогіі: прадстаўніца ваяўнічага племені жанчын.

2. Жанчына-коннік у спецыяльным касцюме для верхавой язды.

3. Доўгая сукенка для верхавой язды.

Імчаліся конна жанчыны ў чорных амазонках.

|| прым. амазо́нскі, -ая, -ае.

А. дэльфін.

арабе́ска, -і, ДМ -бе́сцы, мн. -і, -сак, ж.

1. Складаны арнамент з геаметрычных фігур і стылізаваных кветак, лісця і пад. першапачаткова ў помніках арабскага мастацтва, пазней у арабскім стылі (спец.).

2. мн. Збор невялікіх літаратурных ці музычных твораў (кніжн.).

|| прым. арабе́скавы, -ая, -ае.

арна́мент, -у, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. Узор, жывапіснае графічнае ўпрыгожанне, у аснове якога ляжаць геаметрычныя, раслінныя і жывёльныя матывы, што паўтараюцца ў пэўным парадку.

Беларускі а.

2. У музыцы: упрыгожанне мелодый, напр. трэль.

|| прым. арна́ментны, -ая, -ае і арнамента́льны, -ая, -ае.

арэа́л, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. Частка зямной або воднай паверхні, у межах якой сустракаецца той або іншы від (род, сямейства і пад.) жывёльнага ці расліннага свету.

2. Тэрыторыя пашырэння якіх-н. з’яў, прадметаў і г.д.

А. дысімілятыўнага акання.

|| прым. арэа́льны, -ая, -ае.

асацыя́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Аб’яднанне асоб або ўстаноў аднаго роду дзейнасці.

Навуковая а.

2. Заснаваная на нервова-псіхічных працэсах сувязь паміж асобнымі ўяўленнямі, думкамі і пачуццямі, пры якой адно выклікае другое.

А. па падабенстве.

|| прым. асацыяцы́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).

асістэ́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. Памочнік прафесара, урача, рэжысёра і пад.

А. хірурга.

2. Малодшая выкладчыцкая пасада ў вышэйшых навучальных установах, а таксама асоба, якая займае гэту пасаду.

|| ж. асістэ́нтка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. асістэ́нцкі, -ая, -ае.

асяро́дак, -дка, мн. -дкі, -дкаў, м.

1. Сярэдняя, больш мяккая частка ствала або сцябла.

2. Унутраная, сярэдняя частка чаго-н.

А. электрамагніта.

3. перан. Цэнтр чаго-н.

А. падзей.

4. Тое, што і асяроддзе (у 1 знач.).

|| прым. асяро́дкавы, -ая, -ае і асяро́дачны, -ая, -ае.