Verbum

радыя́цыя, -і, ж.

1. Выпрамяненне электрамагнітных хваль.

Р. зямлі.

2. Радыеактыўнае выпрамяненне, небяспечнае ў вялікіх дозах для ўсяго жывога.

Сонечная р.

Доза радыяцыі.

3. Праменепадобнае распаўсюджанне чаго-н. ад якога-н. цэнтра.

Р. болю.

|| прым. радыяцы́йны, -ая, -ае.

Радыяцыйная засцярога.

гнаі́ць, гнаю́, гно́іш, гно́іць; незак., каго-што.

1. Прыводзіць у стан гніення.

Г. дабро.

2. перан. Доўгі час трымаць каго-н. у невыносна цяжкіх умовах для жыцця.

Г. у турме.

|| зак. згнаі́ць, згнаю́, згно́іш, згно́іць; згно́ены.

|| наз. гнае́нне, -я, н.

дубль, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Паўторная здымка эпізоду ў фільме.

Зняць тры дублі.

2. У спорце: другая, дубліруючая каманда спартыўнага калектыву, якая служыць рэзервам для асноўнага саставу (разм.).

Д. выйграў з лікам 3:1.

|| прым. ду́блевы, -ая, -ае.

чарнавы́, -а́я, -о́е.

1. Напісаны начарна; неканчатковы.

Ч. варыянт рукапісу.

2. Прызначаны для запісу начарна.

Ч. сшытак.

3. Дапаможны, падсобны (пра работу).

4. Звязаны з першапачатковай стадыяй вытворчасці.

Чарнавая фрэзероўка.

5. Са значнай колькасцю прымесей (пра металы; спец.).

Чарнавая медзь.

чо́ртаў, -ава.

1. гл. чорт.

2. Вельмі дрэнны, непрыемны (разм.).

Ч. мароз.

Чортава работа.

3. У спалучэнні са словамі, якія абазначаюць вялікую колькасць, ужыв. для іх узмацнення (разм.).

Чортава процьма.

◊

Чортава вока — акно ў балоце.

Чортаў тузін — пра лічбу 13.

шко́да¹, -ы, ДМ -дзе, ж.

1. Пашкоджанне, урон, страта.

Зрабіць шкоду гаспадарцы.

Без шкоды для справы.

Зрабіць на шкоду каму-н.

2. Страта, прычыненая жывёлай, патрава і месца на зямлі, дзе жывёла можа зрабіць патраву.

Цяля нарабіла ў агародзе шкоды.

экспазі́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Размяшчэнне якіх-н. экспанатаў у пэўным парадку для агляду.

Э. твораў мастака.

2. Уступная частка літаратурнага ці музычнага твора, у якой выкладаюцца матывы і абставіны, што папярэднічаюць развіццю сюжэта (спец.).

|| прым. экспазіцы́йны, -ая, -ае.

лато́к, -тка́, мн. -ткі́, -тко́ў, м.

1. Адкрыты прылавак для гандлю на вуліцы.

2. Тое, што і латак (у 2 знач.).

Млынавы л.

3. Ёмістасць у выглядзе каўша.

|| прым. латко́вы, -ая, -ае і лато́чны, -ая, -ае.

Латковы гандаль.

Латочны спуск.

ліне́іць, -не́ю, -не́іш, -не́іць; -не́ены; незак., што.

Праводзіць на чым-н. паралельныя лініі для пісання па іх.

Л. паперу.

|| зак. наліне́іць, -не́ю, -не́іш, -не́іць; -не́ены.

|| наз. ліне́енне, -я, н. і лінёўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (разм.).

|| прым. ліне́ельны, -ая, -ае.

лі́чба, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

1. Знак для абазначэння ліку.

Арабскія лічбы (1, 2, 3 і г.д.). Рымскія лічбы (I, II, III і г.д.).

2. Паказчык чаго-н., выражаны ў лічбах; сума, падлік.

|| прым. лі́чбавы, -ая, -ае.

Л. код.