мімо́за, -ы, мн. -ы, -мо́з, ж.
1. Трапічная расліна сямейства бабовых, асобныя віды якой згортваюць лісцікі пры дотыку да іх.
Не мужчына, а м. (перан.: пра крыўдлівую, сарамлівую асобу).
2. Від паўднёвай акацыі сямейства бабовых з дробнымі жоўтымі кветкамі.
Падараваць мімозы.
|| прым. мімо́завы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мішэ́нь, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.
1. Прадмет, які служыць цэллю пры вучэбнай або трэніровачнай стральбе.
2. перан. Той, хто (або тое, што) з’яўляецца прадметам для кпінаў.
Ужо так павялося, што ён служыць мішэнню для жартаў.
|| прым. мішэ́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мухало́ўка, -і, ДМ -ло́ўцы, мн. -і, -ло́вак, ж.
1. Прыстасаванне для лоўлі мух.
2. Невялікая птушка сямейства мухалоўкавых, якая харчуецца насякомымі.
Шэрая м.
3. Членістаногая жывёліна-мнаганожка, якая ловіць мух і іншых насякомых.
|| прым. мухало́ўкавы, -ая, -ае (да 2 знач.).
Сямейства мухалоўкавых (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
імперыялі́зм, -у, м.
Унутраны эканамічны лад найбольш развітых дзяржаў і адпаведныя яму формы міжнародных эканамічных і палітычных адносін як вышэйшая стадыя капіталізму, што характарызуецца панаваннем буйных манаполій ва ўсіх сферах жыцця, барацьбой паміж краінамі за крыніцы сыравіны, рынкі збыту, тэрыторыі.
|| прым. імперыялісты́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
індыка́тар, -а і -у, мн. -ы, -аў, м. (спец.).
1. -а. Прыбор для вымярэння фізічных велічынь, адлюстравання ходу працэсаў або стану аб’екта, за якім вядзецца назіранне.
Візуальны і.
Акустычны і.
2. -у. Рэчыва, якое з’яўляецца хімічным рэактывам.
І. кіслых рэакцый.
|| прым. індыка́тарны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
і́ндэкс, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).
1. Паказальнік, спіс чаго-н.
І. геаграфічных назваў.
І. імён.
2. Лічбавы (або літарны) паказчык чаго-н.
І. прамысловай вытворчасці.
І. аптовых цэн.
3. Умоўнае абазначэнне ў сістэме якой-н. класіфікацыі.
Паштовы і.
|| прым. і́ндэксны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
казыро́к, -рка́, мн. -ркі́, -рко́ў, м.
1. Цвёрдая частка ў галаўным уборы, якая выступае над ілбом; брыль.
2. Невялікі навес у чым-н., над чым-н.
К. пад’езда.
◊
Браць (узяць) пад казырок — аддаць чэсць, прыкладаючы правую руку да галаўнога ўбору.
|| прым. казырко́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
каляда́, -ы́, ДМ -дзе́, ж.
Старадаўні (у 2 знач.) абрад хаджэння па хатах у калядныя вечары з віншаваннем, велічальнымі песнямі, а таксама песня, што спяваецца ў час гэтага абраду, і пачастункі, атрыманыя ад гаспадара за віншаванне і песні.
|| прым. каля́дны, -ая, -ае.
Калядная песня.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
канта́та, -ы, ДМ -та́це, мн. -ы, -та́т, ж.
1. Буйны музычны твор урачыстага або лірыка-эпічнага зместу для салістаў хору і аркестра.
2. Жанр урачыстай лірыкі — вершаваны твор на міфалагічную тэму або да якой-н. урачыстасці (спец.).
|| прым. канта́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
канфедэра́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
1. Саюз, аб’яднанне якіх-н. арганізацый.
Сусветная к. працы.
2. Пастаянны саюз дзяржаў, якія захоўваюць незалежнае (суверэннае) існаванне і аб’ядналіся з мэтай каардынацыі асобных пытанняў (знешнепалітычных і ваенных) у сваёй дзейнасці; адпаведная форма дзяржаўнага ўпарадкавання.
|| прым. канфедэраты́ўны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)