АЦЫДАФО́БНЫЯ АРГАНІ́ЗМЫ
(ад лац. acidus кіслы + грэч. phobos страх),
арганізмы, якія развіваюцца толькі ў нейтральным і шчолачным асяроддзях. Да іх належаць, напрыклад, урабактэрыі, якія разбураюць мачавіну (добра растуць у шчолачным асяроддзі пры pH 8—9 і зусім не развіваюцца ў асяроддзі з pH ніжэй за 6), і вышэйшыя расліны — буракі, люцэрна, фасоля і інш.
т. 2, с. 162
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГІДРАКАРБАНА́ТЫ,
бікарбанаты, гідрагенкарбанаты, кіслыя солі вугальнай кіслаты. Добра раствараюцца ў вадзе ў адрозненне ад большасці карбанатаў. Пры награванні ператвараюцца ў нармальныя карбанаты. Выконваюць важную фізіял. ролю, з’яўляюцца буфернымі рэчывамі, якія падтрымліваюць нязменнасць рэакцыі крыві. Часовая жорсткасць вады абумоўлена прысутнасцю гідракарбанатаў у прыроднай вадзе. Найб. практычнае значэнне маюць гідракарбанаты натрыю NaHCO3 (пітная сода) і амонію NH4HCO3.
т. 5, с. 225
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГІДРАТЫ́ПІЯ
(ад гідра... + грэч. typos адбітак),
выраб фатаграфічных каляровых выяў (пазітываў) з выкарыстаннем водарастваральных фарбавальнікаў. Заключаецца ў паслядоўным перанясенні трох часткова афарбаваных выяў (чырвонай, зялёнай і сіняй) у выглядзе жэлацінавых рэльефаў (матрыц), пакрытых фарбавальнікамі, на фотапаперу або кінаплёнку. Добра перадае колеры выяў, забяспечвае іх устойлівасць супраць выцвітання. Асабліва прыдатная пры масавым друкаванні каляровых кінафільмаў.
т. 5, с. 233
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
кава́цца, куецца; незак.
1. Паддавацца каванню, коўцы. Распалены метал добра куецца.
2. Зал. да каваць.
•••
Не куецца, а плешчацца — не ідзе на лад, атрымліваецца не так, як трэба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гешэ́фт, ‑у, М ‑фце, м.
Разм. уст. Спекуляцыйная, выгадная здзелка. Спрытнаму на розныя махінацыі і гешэфты, Хурсу добра шанцавала. Ён удала вёў гандаль свіннямі, меў вялікія барышы. Кудраўцаў.
[Ням. Geschäft.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засто́ены, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і застаялы. Добра бяжыць па прымятай дарозе застоены за ноч конь. Машара. [Веньямін] зайшоў у пакой. У нос дало кіслым, застоеным паветрам. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
добраўпара́дкаваны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад добраўпарадкаваць.
2. у знач. прым. Добра зроблены, забяспечаны неабходнымі выгодамі. Сотні сем’яў рабочых і служачых усяляюцца ў добраўпарадкаваныя кватэры. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заве́дамы, ‑ая, ‑ае.
Наперад добра вядомы; несумненны. Мікола мог гаварыць заведамую няпраўду або неймаверную лухту, але ўмеў падаць яе так пераканальна.., што ўсім хацелася верыць у яе. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паспе́ецца, безас. зак.
Разм. Не трэба спяшацца, яшчэ ёсць час. Язэп ведаў гэтую небяспечную, страшную работу [мінёраў]. Ды і час яшчэ трываў. Паспеецца з сяўбой, абы добра размініравалі. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пачырване́лы, ‑ая, ‑ае.
Які пачырванеў, стаў чырвоным. [Хведар] стаяў перад .. [Нінай] пачырванелы і разгублены. Чарнышэвіч. Лес быў не так далёка. Сіні зубчасты верх яго добра акрэсліваўся на пачырванелым небасхіле. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)