акамяне́лы, -ая, -ае.

1. Які пераўтварыўся ў камень, стаў цвёрды як камень.

А. ствол дрэва.

2. перан. Нерухомы, застылы; безжыццёвы, змярцвелы.

А. позірк.

А. твар.

|| наз. акамяне́ласць, -і, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ампі́р, -у, м.

Мастацкі (галоўным чынам у архітэктуры) стыль, які ўзнік у Францыі ў канцы 18 — пачатку 19 ст., заснаваны на імітацыі антычных узораў.

Будынак у стылі а.

|| прым. ампі́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

каха́ны, -ая, -ае.

1. Які выклікае каханне, да якога накіравана каханне.

К. хлопец.

2. у знач. наз. каха́ны, -ага, мн. -ыя, -ых, м. Той, каго кахаюць.

|| ж. каха́ная, -ай, мн. -ыя, -ых.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ко́дэкс, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Сістэматызаваны звод законаў.

Грамадзянскі к.

2. перан., чаго або які. Сукупнасць асноўных правіл, прынцыпаў, поглядаў.

Маральны к.

3. Старадаўні рукапіс у пераплёце (спец.).

Пергаментны к.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

лесаві́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Чалавек, які жыве ў лесе, займаецца паляваннем (разм.).

2. У міфалогіі: чалавекападобная казачная істота, якая жыве ў лесе і наводзіць жахі як нячыстая сіла, лясун.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ліхама́нка, -і, ДМ -нцы, ж.

1. Хваравіты стан, які суправаджаецца гарачкай і дрыготкай.

Трэсціся як у ліхаманцы.

2. перан. Узбуджаны, трывожны стан, празмерна паспешлівая дзейнасць.

Біржавая л.

3. разм. Трасца (малярыя).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

люстра́ны, -ая, -ае і люстраны́, -а́я, -о́е.

1. гл. люстра¹.

2. Які з’яўляецца люстрам, з люстрам.

Люстраныя дзверы шафы.

3. перан. 3 гладкай бліскучай паверхняй.

Л. глянец.

Люстраная паліроўка.

Люстраная паверхня ракі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пасажы́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

Чалавек, які ажыццяўляе паездку на цягніку, параходзе або іншым відзе транспарту.

|| ж. пасажы́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

|| прым. пасажы́рскі, -ая, -ае.

П. параход.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

перае́мны, -ая, -ае (кніжн.).

Які ідзе паслядоўна, развіваецца ад аднаго да другога; заснаваны на непасрэдным пераходзе ад аднаго да другога.

П. рад з’яў.

Пераемная сувязь развіцця чаго-н.

|| наз. перае́мнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пігме́й, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Чалавек, які належыць да аднаго з нізкарослых плямён Афрыкі або Азіі, а таксама (перан.) увогуле пра чалавека малога росту.

2. перан. Пра нікчэмнага, абмежаванага чалавека.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)