Мільярд ’лік і лічба 1 000 000 000’, мільярды ’вялікая колькасць, мноства’ (ТСБМ). З рус.миллиард ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 89), якое з франц.milliard, утворанага ў XVIII ст. ад mille ’тысяча’ + суфікс ‑ard. Мільярдэр (ТСБМ), якое, відаць, таксама з рус. мовы, утворанае паводле мільянер < рус.миллионер < франц.millionaire (1740 г.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пір: пі́р гарою ’вялікая гулянка’, ’вялікі беспарадак’ (Юрч. Фраз. 2). Магчыма, праз рус.пир < прасл.*pirъ: стараж.-рус.пиръ, ст.-слав.пиръ, балг.пир, серб.-харв.пир, славен.pir. Першапачаткова таксама і ў значэнні ’вяселле’, выціснутае царкоўнаславянскім бракъ, гл. Машынскі, Etym. Brun., 1, 87 < *piti, гл. піць (Фасмер, 3, 264).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АБА́Б’Е,
возера ў Беларусі, у Браслаўскім р-не Віцебскай вобл., у бас.р. Друйка. Пл. 1,4 км². Даўж. 3,2 км, найб.шыр. 0,8 км, найб.глыб. 2,9 м. Пл. вадазбору 32,8 км². Схілы выш. да 4 м, парослыя лесам і хмызняком, на 3 разараныя. Берагі нізкія. Дно ўздоўж берагоў пясчанае, глыбей укрыла сапрапелем, зарастае. Злучана ручаямі з азёрамі Дубра, Вялікая Ельня, Дуброк, з возера выцякае р. Абабіца. У выніку меліярацыі ўзровень возера панізіўся на 1 м.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВЯЛЕ́СЬКА Яўген Іванавіч
(н. 23.4.1938, в.Вялікая Лысіца Нясвіжскага р-на Мінскай вобл.),
бел. вучоны ў галіне кібернетыкі і інфарматыкі. Канд.эканам.н. (1969). Скончыў БДУ (1960). З 1964 у Цэнтр.НДІ арганізацыі і тэхнікі кіравання (з 1975 нам. дырэктара), з 1991 праф.Бел.дзярж.эканам. ун-та. Навук. працы па аўтаматызаваных сістэмах кіравання і праграмным забеспячэнні ЭВМ. Дзярж. прэмія Беларусі 1972.
Тв.:
АСУ на промышленном предприятии: Методы создания. Справ. 2 изд. М., 1989 (у сааўт.)
3) Geol.вялі́кая ма́са ля́вы, вы́кінутая з вулька́ну
2.
v.
бамбі́ць, бамбава́ць, кі́даць бо́мбы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
радня́ж.
1.зборн. Verwándtschaft f -; Verwándten pl;
далёкая радня́ die entférnten Verwándten;
у яго́вялі́кая радня́ er hat víele Verwandte;
2.разм. (сваяк) der [die] (náhe) Verwándte (sub);
ён мне радня́ er ist ein Verwándter von mir, er ist mein Verwándter
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
пато́к, ‑у, м.
1. Ручай або рака, звычайна з вузкім рэчышчам, камяністым ці жвірыстым дном і бурным імклівым цячэннем. Града камення загароджвала шлях вадзе, і разгневаны паток дыбіўся, лез на кам[яні].Шамякін.Няўжо магчыма, каб з такой Крынічкі вырас пакрысе Паток і слаўнай стаў ракой?Кірэенка.//чаго і без дап.Вялікая колькасць вадкасці, якая імкліва цячэ. А на другі дзень пайшоў дождж. Мутныя патокі сцякалі па шыбах вагончыка, шумелі па даху.Даніленка.[Дзеці] бегалі басанож па вадзе, крычалі, смяяліся, пакуль новы паток ліўня не разганяў іх па дварах.Бяганская.Кроў гарачым патокам ў жылах пераліваецца...Бядуля.//чаго або які. Маса паветра, святла, гукаў і пад., якія распаўсюджваюцца ў пэўным напрамку. Паветраны паток. □ А на дварэ дзень быў цудоўны: ласкавае чэрвеньскае сонейка лілося ў вокны патокамі цяпла і святла.Сабаленка.
2.перан.Вялікая колькасць каго‑, чаго‑н., што ідзе, рухаецца ў адным напрамку. Гаманлівы людскі паток хлынуў па лесвіцы з другога паверха ў вестыбюль да выхаду.Хадкевіч.Па тратуарах рухаліся патокі людзей, паўз іх прабягалі аўтобусы і тралейбусы.Дубоўка.Журавы развярнуліся ў клін. Ззаду адзін прыкметна асядаў, намагаўся ўздымацца вышэй, у сяброўскі паток.Брыль.Па доўгай і шырокай вуліцы бясконцым патокам ідуць грузавікі і легкавыя машыны розных марак.В. Вольскі.
3.перан.; чаго або які. Вялікая група навучэнцаў, з якой праводзяцца заняткі ці экзамены ў пэўнай чарговасці з іншымі падобнымі групамі. [Цімка:] — Яна [Рая] пасля першай тройкі забрала дакументы і, здаецца, здавала ў другім патоку ў медыцынскі.Карпаў.//Вялікая колькасць чаго‑н., група, аб’яднаная пэўнымі агульнымі рысамі. Другі, больш значны паток цюркізмаў, непасрэдна запазычаных беларускай мовай, адносіцца да перыяду Крымскага ханства і Турэцка-асманскай імперыі.Жураўскі.
4.Спец. Бесперапыннасць вытворчасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
