генера́л-губерна́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. У царскай Расіі: чыноўнік мясцовай адміністрацыі з вышэйшай ваенна-адміністрацыйнай уладай, які стаяў на чале генерал-губернатарства.
2. У краінах Садружнасці нацый: прадстаўнік англійскага манарха, які лічыцца кіраўніком дзяржавы.
|| прым. генера́л-губерна́тарскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лад², -а і -у, М -дзе і ў ладу́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. -у. Спосаб пабудовы гукарада, арганізацыя музычных гукаў.
2. -а. Папярочнае дзяленне на грыфе струнных музычных інструментаў.
3. мн. Клавішы гармоніка, духавых інструментаў.
Перабіраць лады.
|| прым. ла́давы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ле́йка¹, -і, ДМ ле́йцы, мн. -і, ле́ек, ж.
1. Прыстасаванне ў выглядзе конуса з вузкай трубкай для пералівання і фільтравання вадкасцей.
2. Пасудзіна для палівання раслін з ручкай, носікам і рассейвальнікам, што дазваляе падаваць ваду ў патрэбнай колькасці.
|| прым. ле́ечны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лі́па¹, -ы, мн. -ы, ліп, ж.
Лісцевае дрэва сямейства ліпавых з сэрцападобнымі зубчастымі лістамі і жаўтаватымі духмянымі меданоснымі кветкамі.
|| памянш. лі́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак, ж.
◊
Абадраць як ліпку — аграбіць, адабраць усё (разм.).
|| прым. лі́павы, -ая, -ае.
Сямейства ліпавых (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ло́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.
1. Невялікае судна.
Веславая л.
Маторная л.
2. Назва некаторых відаў ваенных суднаў.
Падводная л.
|| памянш. ло́дачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 знач.).
|| прым. ло́дачны, -ая, -ае.
Лодачная станцыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лю́лька², -і, ДМ -льцы, мн. -і, -лек, ж.
1. Тое, што і калыска (у 1 знач.).
2. Вісячы памост з бартамі для падымання на вышыню рабочых, будаўнічых матэрыялаў, інструментаў для работы.
3. Частка лафета (спец.).
|| прым. лю́лечны, -ая, -ае.
Л. транспарцёр.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мазо́ль, -заля́, мн. -залі́, -залёў, м.
Патаўшчэнне скуры ці пухір з вадкасцю ад працяглага трэння.
Рукі ў мазалях.
Крывавы м.
◊
Жыць з мазаля (разм.) — жыць працай.
Зарабіць сваім мазалём (разм.) — нажыць сваёй працай.
|| прым. мазо́льны, -ая, -ае.
М. пластыр (для вывядзення мазалёў).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
макры́ца, -ы, мн. -ы, -ры́ц, ж.
1. Невялікая ракападобная жывёліна з вялікай колькасцю ножак, якая жыве ў сырых месцах.
2. толькі адз. Аднагадовае пустазелле з паўзучым сцяблом і дробнымі белымі кветачкамі, якое расце ў сырых месцах.
|| прым. макры́цавы, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
малю́нак, -нка, мн. -нкі, -нкаў, м.
1. Карціна, ілюстрацыя (звычайна фарбамі).
Кніжка з малюнкамі.
2. перан. Тое, што можна ўявіць у канкрэтных вобразах.
Малюнкі роднага краю.
3. У літаратуры: апісанне жыццёвых з’яў.
Апавяданне дае яркі м. жыцця дарэвалюцыйнай вёскі.
|| прым. малю́нкавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мана́х, -а, мн. -і, -аў, м.
Член царкоўнай абшчыны, які даў абяцанне весці аскетычны лад жыцця.
Жыць манахам (таксама перан.).
|| ж. мана́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак.
|| прым. мана́скі, -ая, -ае.
М. ўклад жыцця (таксама перан.: суровы, аскетычны). Манаская вопратка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)