Verbum

уню́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Разм.

1. Выявіць, адшукаць каго‑, што‑н. па паху; знюхаць. Сабака ўнюхаў зайца.

2. перан. Непрыкметна даведацца пра каго‑, што‑н., высачыць каго‑, што‑н. [Платаіс:] — Мне перадалі, ..што фашысты нешта ўнюхалі і рыхтуюцца да арыштаў падпальшчыкаў. Новікаў.

фенаменало́гія, ‑і, ж.

1. Суб’ектыўна-ідэалістычны напрамак у сучаснай буржуазнай філасофіі, прадстаўнікі якога даводзяць, што свядомасць мае свой незалежны ад рэчаіснасці змест, а прадметы аб’ектыўнай рэальнасці (феномены) з’яўляюцца толькі сімваламі гэтага зместу.

2. У ідэалістычнай філасофіі Гегеля — вучэнне пра феномены свядомасці і формы развіцця духу.

[Ад грэч. pheinomenon — тое, што з’яўляецца і logos — вучэнне.]

фрэга́т, ‑а, М ‑гаце, м.

1. Трохмачтавае паруснае ваеннае быстраходнае судна. У такія хвіліны ў канторы можна слухаць цэлыя лекцыі па гісторыі Жмені, пра мінулае Ліменскага лесу, з якога Пётр І будаваў першыя фрэгаты на Чорным моры. Карамазаў.

2. Вялікая трапічная марская птушка атрада весланогіх.

[Іт. Fregata.]

хво́сцік, ‑а, м.

Памянш.-ласк. да хвост (у 1–8 знач.).

•••

З хвосцікам — з лішкам, з невялікім дабаўленнем. Гадоў.. [Арцёму] было дваццаць з хвосцікам, а ці доўгі быў гэты хвосцік, ён, пэўна, і сам не ведаў. Машара.

Мышыны хвосцік — пра вельмі тонкую касу з рэдкіх валасоў.

цемнава́та,

1. Прысл. да цемнаваты.

2. безас. у знач. вык. Пра няпоўную цемнату дзе‑н. У гумне было досыць свежа і цемнавата, хоць з-пад шчыта сюды ўрываліся косы вясенняга сонца, а праз няшчыльна зложаныя сцены свіцілася яснае неба. Колас. У хаце было цемнавата. Асіпенка.

це́сна,

1. Прысл. да цесны (у 1, 3 і 5 знач.).

2. безас. у знач. вык. Пра адсутнасць прасторы або вялікую скучанасць. Міхал, як толькі ажаніўся, Тады ж ад бацькі аддзяліўся, Бо стала цесна. Колас. Каршукоў узабраўся на машыну. Сядзець было цесна, нязручна. Асіпенка.

ця́млівы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Кемлівы, разумны, здагадлівы. Сам д’ябал, каб быў ён адно на свеце, не разабраў бы, што рабілася ў Рыгоравай хаце. Не толькі Сымон Мікуць і Ладымер Стальмаховіч, але і гэтакі цямлівы чалавек, як Радзівон Бабака, пацепаў адно плячыма, мяркуючы пра гэта. Чорны.

цярні́сты, ‑ая, ‑ае.

1. Калючы; пакрыты шыпамі (пра хмызняк, кусты і пад.).

2. перан. Поўны цяжкасцей, пакут, нягод. Максім слухаў.. [Міколу] з напружанай увагай і ўяўляў сабе цярністы шлях, які за кароткі час давялося прайсці Клінцэвічу. Машара. У маім сэрцы — апавяданне аб цярністых дарогах адважных. Мехаў.

чо́рна-бе́лы, ‑ая, ‑ае.

1. Які аб’ядноўвае ў сабе чорны і белы колеры. Аляксей акардэон на калені паставіў, рамяні на плечы надзеў... Вырваліся з-пад чорна-белых клавішаў першыя, крыху нясмелыя гукі. Нядзведскі.

2. Спец. Звычайны, некаляровы (пра фотаздымак, кінафільм, тэлебачанне). Чорна-белая фатаграфія.

эпісталя́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да эпісталы (у 1 знач.). Эпісталярны стыль. // Напісаны ў форме пісем (пра літаратурны твор). Эпісталярныя раманы «Пісьмы з Францыі і Італіі» А. Герцэна, «Бедныя людзі» Ф. Дастаеўскага.

2. Які з’яўляецца сукупнасцю чыіх‑н. пісем. Эпісталярная спадчына Я. Купалы.