мане́ра

(польск. maniera, ад фр. maniére)

1) спосаб што-н. рабіць, прыём, прывычка (напр. м. размаўляць);

2) знешняя форма паводзін (напр. м. трымацца);

3) адметныя рысы якога-н. твора мастацтва, чыйго-н. выканання мастацкіх твораў.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

тэ́ндэр

(англ. tender)

форма выдачы заказаў на пастаўку тавараў або падрадаў на выкананне пэўных работ на падставе прапаноў некалькіх пастаўшчыкоў або падрадчыкаў з мэтай забеспячэння найбольш выгадных камерцыйных або іншых умоў здзелкі для арганізатараў гандлю.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

perfect2 [ˈpɜ:fɪkt] adj.

1. бездако́рны, даскана́лы, ідэа́льны;

a perfect performance выда́тны спекта́кль;

It’s a perfect day for a picnic. Цудоўны дзень для пікніка;

He speaks perfect English. Ён выдатна гаворыць па-англійску;

The weather was perfect. Надвор’е было цудоўнае;

He is perfect for the role. Ён ідэальна падыходзіць на гэтую ролю.

2. по́ўны, абсалю́тны;

a perfect stranger зусі́м чужы́ чалаве́к

3. ling. перфе́ктны;

the perfect form перфе́ктная фо́рма

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

cap1 [kæp] n.

1. ша́пка, ке́пка; фура́жка; каўпа́к; чапе́ц, капту́р

2. таксама Dutch cap infml каўпачо́к (жаночы процізачаткавы сродак)

3. верхаві́на; на́крыўка; ве́чка;

cap and gown фо́рма англі́йскіх прафе́сараў і студэ́нтаў

cap in hand BrE пако́рліва, у ро́лі про́сьбіта;

if the cap fits, wear it ≅ на зло́дзею ша́пка гары́ць;

the cap fits! ≅ не ў брыво́, а ў во́ка!; сказа́ў як звяза́ў; секану́ў як крапіво́ю;

wear cap and bells ду́рня стро́іць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

альтруі́зм

(фр. altruisme, ад лац. alter = іншы)

1) бескарыслівае служэнне людзям, гатоўнасць ахвяраваць для іх сваімі ўласнымі інтарэсамі (проціл. эгаізм);

2) форма паводзін жывёл, пры якой задавальняюцца патрэбнасці іншых асобін і нават відаў без карысці для сябе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

пан, ‑а, м.

1. Уладальнік маёнтка, памешчык (у дарэвалюцыйнай Расіі і ў капіталістычных краінах). Быў у адным маёнтку такі ліхі пан.. Як толькі не здзекаваўся з людзей! Не аднаго на смерць засек. Прыгонных сваіх і за людзей не лічыў. Якімовіч.

2. Асоба, якая належыць да прывілеяваных (чыноўных, арыстакратычных) слаёў грамадства дарэвалюцыйнай Расіі. Сюды, на ўлонне бароў і палян, Калісь прыязджаў з-за паўсвету Красой любавацца вяльможнейшы пан. Арочка. І я ўявіў і спевака, і сцэну, і залу, дзе не знатныя паны сабраліся, а людзі, што сумленна жадаюць жыць, без крыўды, без маны. А. Вольскі.

3. Асоба, якая карыстаецца ўладай у адносінах да залежных ад яе людзей. Выходзяць на поле плугі, Узнімаюць плугі дзірваны. Ні пана няма, ні слугі, Не гоняць народ бізуны. Купала.

4. Разм. Пра чалавека, які ўхіляецца ад працы, імкнецца набыць звычкі, уласцівыя пану. [Бацька:] — Глядзі ты, які пан стаў. Пальцам нельга крануць. Навуменка.

5. (звычайна пры звароце, часта ў клічнай форме пане). Разм. Форма ветлівага звароту або ўпамінання асобы, якая належала да прывілеяваных слаёў грамадства. [Стары:] — Выбачайце, пан афіцэр, калі я, магчыма, не так зразумеў вас... Лынькоў. [Салдат:] — Нядобрае месца для парома, пане, вось што я вам скажу. Караткевіч. // У наш час — форма ветлівага звароту да афіцыйных прадстаўнікоў або грамадзян іншых краін. Паважаныя дамы і паны!

•••

Сам сабе пан гл. сам.

[Чэшск. pan.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Аду́лаваты ’сутулаваты, азызлы’ (Нас.). Кантамінацыйная форма, гл. адутлаватасць і сутулаваты. Не выключаны таксама балтыйскі ўплыў. Параўн. літ. dulė́ti, dùlti ’гніць, парахнець’, dū́lis, dūlỹs, dū́lià ’стары чалавек, спарахнелае дрэва’ (Урбуціс, Baltistica, V (I), 1969, 57).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Буроўка ’божая кароўка’ (З жыцця). Гл., акрамя таго, бароўка ’тс’. Відавочна, утварэнне ад асновы бар‑ для абазначэння авечак (гл. падрабязней пад бароўка). Форма буроўка (калі гэта не фанетычная змена), магчыма, узнікла пад уплывам бу́ры?

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Драгама́н ’драгаман’ (БРС). Рус. драгома́н, укр. драгома́н. Запазычанне з усх. моў: з араб. мовы ў Егіпце, дзе форма targūman была ўзята еўрапейцамі (параўн., напр., ням. Dragoman). Першакрыніцай з’яўляецца асірыйскае targūmanu ’тс’. Гл. Клюге, 140.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Зыґава́ць ’уцякаць ад насякомых’, зыкава́ць ’тс’ (Сл. паўн.-зах.). Ад зык2 (гл.) утвараецца зыкаць, зыкацца ’бегаць ад укусаў насякомых’, адкуль з суфіксам ‑ва‑ і зыкаваць, зыкавацца. Форма з г экспрэсіўна-ўмацаваны варыянт зыкаваць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)