антанамазі́я

(гр. antonomasia)

від метаніміі, замена агульнага слова ўласным іменем і наадварот (напр. «заіл» замест «злосны крытык»).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

антыфра́зіс

(гр. antiphrasis)

стылістычная фігура, якая заключаецца ў выкарыстанні слова ці выразу ў процілеглым, звычайна іранічным, значэнні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ара́тар

(лац. orator)

1) асоба, якая выступае з прамовай; прамоўца;

2) той, хто валодае майстэрствам слова, красамоўствам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

элі́зія

(лац. elisio = выштурхоўванне)

лінгв. пропуск канцавога галоснага гуку ў слове, калі наступнае слова пачынаецца з галоснага.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

напу́тственный ска́заны на даро́гу; да́дзены на даро́гу;

обрати́ться с напу́тственной ре́чью сказа́ць сло́ва на даро́гу;

напу́тственный сове́т пара́да на даро́гу;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

бра́нный​I (ругательный) ла́янкавы; (неприличный) непрысто́йны; (скверный) бры́дкі; (оскорбительный) знява́жлівы;

бра́нное сло́во, бра́нное выраже́ние непрысто́йнае (бры́дкае, знява́жлівае) сло́ва, (ругательство) ла́янка.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

вядо́ма

1. безас у знач выкл: es ist bekánnt;

2. у знач пабочн. слова gewíss, natürlich; sélbstverständlich [sélbstverständlich] (зразумела)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

сапраўды́ прысл

1. wírklich; in der Tat, tátsächlich (на самай справе);

2. у знач пабочн. слова genáu, wírklich

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

карэ́нны, ‑ая, ‑ае.

1. Спрадвечны, пастаянны (пра жыхароў пэўнай тэрыторыі, прадстаўнікоў пэўнага асяроддзя). Карэннае насельніцтва. Карэнны жыхар Беларусі. □ — Я карэнны ленінградзец. І трэба ж так стацца: у дзяцінстве я ніколі не быў у вёсцы. Васілевіч.

2. Які датычыцца асноў чаго‑н., істотны, радыкальны. Карэнныя змены. Карэннае пытанне. Карэнныя інтарэсы народа.

3. Які мае адносіны да кораня слова; каранёвы. Карэнная частка слова. Карэнная галосная.

•••

Карэнныя зубы гл. зуб.

Карэнным чынам гл. чын.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пры́ціск, ‑у, м.

1. Выдзяленне слова (слоў) сілай голасу. — Ты што ж гэта, злодзей ты, зневажаеш старэйшых? — ціха, з прыціскам і крыху нараспеў прыгаворвае Цімохаў бацька і круціць сына за вуха. Колас. — Брыдка, дзядзька Адась, — казала Волька Лысаковічаўна. — А яшчэ — калгаснік... — з прыціскам выгаварыла яна гэта апошняе слова. Калюга.

2. Патаўшчэнне штрыха, лініі пры пісьме пяром. Пісаць з прыціскам.

прыці́ск, ‑у, м.

Дзеянне паводле дзеясл. прыціскаць — прыціснуць (у 1, 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)