Verbum

сме́цце, -я, н.

1. Адкіды, рэшткі чаго-н.

Згарнуць с. ў кучу.

2. Што-н. дробнае, драбяза.

Не ягады, а адно с.

◊

Выносіць смецце з дому (хаты) (разм.) — рабіць вядомым тое, чаго не павінны ведаць іншыя.

|| прым. сме́ццевы, -ая, -ае.

спод, -у, М -дзе, м.

1. Ніз, ніжняя частка чаго-н., таксама бок прадмета, процілеглы яго верху.

2. Дно чаго-н.

С. машыны.

3. Унутраны бок вопраткі, тканіны.

Пярыны і коўдры з чырвоным сподам.

|| прым. спо́дні, -яя, -яе (да 3 знач.).

спя́чка, -і, ДМ -чцы, ж.

1. У некаторых жывёл (мядзведзяў, барсукоў, кажаноў і інш.): стан паніжанай жыццядзейнасці, падобны на сон.

Зімняя с.

Залегчы ў спячку.

2. Неадольная санлівасць (разм.).

3. перан. Стан душэўнага здранцвення, бяздзейнасць, пасіўнасць.

|| прым. спя́чачны, -ая, -ае.

стаха́навец, -наўца, мн. -наўцы, -наўцаў, м.

1. У СССР у 1930—1940 гг.: рабочы — наватар вытворчасці, які дабіўся высокай прадукцыйнасці працы.

2. Перадавы працаўнік (разм.).

|| ж. стаха́наўка, -і, ДМ -наўцы, мн. -і, -навак.

|| прым. стаха́наўскі, -ая, -ае.

С. рух.

стая́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Вертыкальны брус, які служыць апорай для чаго-н., вертыкальная труба і пад.

2. У будынках: цагляны слуп з комінам ад столі да страхі.

|| памянш. стаячо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м.

|| прым. стаяко́вы, -ая, -ае.

стыпендыя́т, -а, М -я́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Навучэнец, які атрымлівае стыпендыю.

2. Той, хто атрымлівае спецыяльную стыпендыю якога-н. фонду за асаблівыя дасягненні ў навуковай дзейнасці.

|| ж. стыпендыя́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. стыпендыя́цкі, -ая, -ае.

суха́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Высушаны кавалак хлеба, булкі, а таксама гатунак сухога печыва.

Пачак сухароў.

Малочныя сухары.

2. перан. Сухі (у 8 знач.), нячулы чалавек (разм.).

Не чалавек, а с.

|| прым. суха́рны, -ая, -ае (да 1 знач.).

схала́стыка, -і, ДМ -тыцы, ж.

1. Сярэдневяковая філасофія, якая стварыла сістэму штучных, чыста фармальных, лагічных аргументаў для тэарэтычнага абгрунтавання дагматаў царквы.

2. Фармальныя веды, адарваныя ад жыцця, якія грунтуюцца на адцягненых разважаннях, што не правяраюцца вопытам.

|| прым. схаласты́чны, -ая, -ае.

схіл, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Нахіленая паверхня чаго-н.; пакаты спуск.

С. страхі.

С. гары.

2. перан. Набліжэнне канца жыцця.

С. жыцця.

◊

На схіле дзён (гадоў) (кніжн.) — пры набліжэнні старасці.

|| прым. схі́лавы, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

та́мбур¹, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Прыбудова каля ўваходных дзвярэй, якая засцерагае ад пападання ў памяшканне халоднага паветра.

2. Закрытая пляцоўка пасажырскага чыгуначнага вагона.

3. Цыліндрычная або шматгранная верхняя частка будынка, якая падтрымлівае купал (спец.).

|| прым. та́мбурны, -ая, -ае.