метры́чны
(гр. metrikos = мерны)
1) звязаны з сістэмай вымярэння;
м-ая сістэма мер — сістэма мер, у аснову якой пакладзены адзінка даўжыні — метр і адзінка масы — кілаграм;
2) які мае адносіны да вершаванага памеру;
м. верш — верш, адзінкай вымярэння ў якім з’яўляецца стапа.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
джы́у-джы́цу
(яп. dzudzucu)
японская сістэма прыёмаў самаабароны і нападзення без зброі (элементы гэтай барацьбы выкарыстоўваюцца ў дзюдо).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
контрпрапага́нда
(ад контр- + прапаганда)
сістэма ідэалагічных мер аператыўнага і доўгачасовага характару, накіраваная на прадухіленне і нейтралізацыю непажаданай прапаганды.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
-номы
(гр. nomos = права, закон)
другая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае паняццям «становішча», «сістэма поглядаў або правіл».
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
перцэ́птар
(ад лац. perceptio = разуменне, пазнаванне)
сістэма элементаў біялагічнага тыпу (орган), прызначаная для ўспрыняцця вобразаў (сігналаў) аб’ектыўнага свету.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
політэхні́зм
(ад полі- + гр. techne = майстэрства)
сістэма навучання, пры якой тэарэтычна і практычна знаёмяцца з асноўнымі галінамі вытворчасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
сімпаты́чны I симпати́чный;
с. малады́ чалаве́к — симпати́чный молодо́й челове́к
сімпаты́чны II в разн. знач. симпати́ческий;
~ная афтальмі́я — симпати́ческая офтальми́я;
~ная нерво́вая сістэ́ма — симпати́ческая не́рвная систе́ма;
◊ ~нае чарні́ла — симпати́ческие черни́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ГЕАДЭЗІ́ЧНЫЯ КААРДЫНА́ТЫ,
велічыні, якія вызначаюць становішча пунктаў на Зямлі і ў каляземнай прасторы адносна паверхні зямнога эліпсоіда — геагр. шырата, даўгата і вышыня пункта. Геадэзічную шырату і даўгату вылічваюць ад зыходнага пункта «Пулкава» метадам трыянгуляцыі, вышыню — ад нуля Кранштацкага футштока нівеліраваннем. Выкарыстоўваюцца і інш. сістэмы каардынат: для вызначэння геадэзічных каардынат пунктаў у прасторы — прамавугольная дэкартава сістэма каардынат з пачаткам у цэнтры зямнога эліпсоіда; для вызначэння планавага становішча пунктаў на параўнальна невял. аб’ектах — прамавугольная сістэма каардынат на плоскасці; для інж. работ — сістэма занальных плоскіх прамавугольных каардынат у праекцыі Гаўса—Кругера з пачаткам каардынат у пункце перасячэння восевага (сярэдняга) мерыдыяна шасціградуснай зоны з экватарам. Геадэзічныя каардынаты адрозніваюцца ад астранамічных некалькімі секундамі на раўнінных тэрыторыях і некалькімі дзесяткамі секунд у перадгорных і горных раёнах. Гэта абумоўлена адступленнем фігуры геоіда ад матэм. фігуры эліпсоіда.
Р.А.Жмойдзяк.
т. 5, с. 116
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
рыфмо́ўка, ‑і, ДМ ‑моўцы; Р мн. ‑мовак; ж.
Сістэма, парадак чаргавання рыфм у вершы, характар рыфм. Байка [Багушэвіча] складаецца з чатырохрадковых строф з перакрыжаванай рыфмоўкай. Казека. Аналіз рыфмоўкі ў Багдановіча, кампазіцыйных форм страфы паказвае, як шырока выкарыстоўваў паэт жанравыя мажлівасці лірычнага верша. Лойка. Даволі значныя дасягненні Цёткі і ў галіне рыфмоўкі. Грынчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ураўні́лаўка, ‑і, ДМ ‑лаўцы; Р мн. ‑лавак; ж.
Разм. Аднолькавае, нічым не апраўданае ўраўноўванне чаго‑н. — Бы жывяце ў абшчыне, — зноў устаў бургамістр, — але яна яшчэ не ўмацавалася. І ты, стары, не гні, ураўнілаўкі тут ніякай не будзе. Федасеенка. // Сістэма аплаты працы незалежна ад яе колькасці і якасці. Ліквідаваць ураўнілаўку ў зарплаце.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)