Verbum

паёк, пайка́, мн. пайкі́, пайко́ў, м.

Ежа або прадукты, якія выдаюцца ў пэўнай колькасці і на пэўны час.

Хлебны п.

Сухі п. (які выдаецца замест штодзённага харчавання).

|| прым. пайко́вы, -ая, -ае.

ма́слены, -ая, -ае.

1. гл. масла.

2. Які працуе на масле.

М. абагравальнік.

3. Намазаны, насычаны маслам.

М. блін.

4. перан. Ліслівы, падлізлівы.

Масленыя словы.

5. перан. Юрлівы (пра вочы, позірк).

матэрыя́льны, -ая, -ае.

1. гл. матэрыял.

2. Рэчыўны, рэальны ў супрацьлегласць духоўнаму.

М. свет.

3. Які адносіцца да ўзроўню жыцця, даходу, заробку.

Матэрыяльнае становішча.

|| наз. матэрыя́льнасць, -і, ж. (да 2 знач.).

ме́лкі, -ая, -ае.

1. Які мае невялікую глыбіню.

Мелкае возера.

Мелкае свідраванне.

2. 3 нізкімі краямі, з меншай глыбінёй у параўнанні з іншымі аднароднымі прадметамі.

Мелкая талерка.

|| наз. ме́лкасць, -і, ж.

навічо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м.

1. Чалавек, які ўпершыню з’явіўся дзе-н.

У клас прыйшлі два навічкі.

2. Той, хто ўпершыню пачаў займацца якой-н. справай.

Н. у ваеннай справе.

журбо́тны, -ая, -ае.

1. Ахоплены журбою, сумны, маркотны.

Журботная песня.

Журботныя вочы.

2. Які выклікае журбу, сум (пра час, выгляд чаго-н. і пад.).

Журботная цішыня балот.

|| наз. журбо́тнасць, -і, ж.

завяшча́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

Вусны або пісьмовы наказ, які змяшчае распараджэнні (пераважна аб маёмасці) на выпадак смерці.

Духоўнае з. (перан.: запавет нашчадкам, паслядоўнікам).

|| прым. завяшча́льны, -ая, -ае.

Завяшчальнае пісьмо.

га́ўкала, -ы, Д -у, Т -ам, М -е, м.; ДМ -е, Т -ай (-аю), ж., мн. -ы, га́ўкал (разм.).

1. Пра сабаку, які дакучае брэхам.

2. Пра сварлівага чалавека (пагард.).

граданача́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.

У Расіі 19 ст.: начальнік з правамі губернатара, які кіраваў горадам, што быў вылучаны з губернскага падпарадкавання ў асобную адміністрацыйную адзінку.

|| прым. граданача́льніцкі, -ая, -ае.

дагматы́чны, -ая, -ае.

1. гл. дагматызм.

2. Заснаваны на палажэннях, якія прымаюцца як бясспрэчныя, як догмы.

Дагматычныя разважанні.

3. Катэгарычны, бяздоказны, які не дапускае пярэчанняў.

Д. тон.

|| наз. дагматы́чнасць, -і, ж.