эндаге́нны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які ўзнікае, дзейнічае ўнутры чаго‑н.; які тлумачыцца ўнутранымі прычынамі. Эндагеннае развіццё. Эндагенны працэс.

[Ад грэч. éndon — унутры і génos — род, нараджэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ідэ́йны, -ая, -ае.

1. гл. ідэя.

2. Ідэалагічны, звязаны з пэўнымі ідэямі, ідэалогіяй.

Ідэйная пазіцыя.

3. Які выражае перадавую ідэю, адданы ёй; перакананы.

І. пісьменнік.

Ідэйнае мастацтва.

|| наз. ідэ́йнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

інфанты́льны, -ая, -ае.

1. Недаразвіты, які пакутуе на інфантылізм (у 1 знач.; спец.).

2. Падобны па манерах, светаўспрыманні да дзіцяці (кніжн.).

3. перан. Бестурботны, легкадумны.

І. тон.

|| наз. інфанты́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

інфа́ркт, -у, М -кце, мн. -ы, -аў, м.

Спыненне прытоку крыві ў выніку спазмаў артэрый, іх закупорвання, а таксама ачаг амярцвення сардэчнай мышцы, які ўзнікае пры гэтым.

|| прым. інфа́рктны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

іша́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Тое, што і асёл.

2. перан. Пра чалавека, які пакорліва, маўкліва выконвае самую цяжкую работу (разм.).

Зрабілі з мяне ішака.

|| прым. іша́чы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

кансісто́рыя, -і, ж.

1. Царкоўна-адміністрацыйны і царкоўна-судовы орган пры епархіяльным архірэі ў дарэвалюцыйнай Расіі.

2. У каталіцкай царкве: нарада, савет кардыналаў які ўзначальвае Папа Рымскі.

|| прым. кансісто́рскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

капельды́нер, -а, мн. -ы, -аў, м.

Тэатральны служачы, які правярае білеты і паказвае гледачам месцы ў зале.

|| ж. капельды́нерка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак (разм.).

|| прым. капельды́нерскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

непрыя́зны, -ая, -ае.

Які недружалюбна настроены ў адносінах да каго-, чаго-н.; выражае або праяўляе недружалюбнасць.

Н. чалавек.

Н. тон.

|| наз. непрыя́знасць, -і, ж.

Не хаваць сваёй непрыязнасці да каго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

нічы́й, нічыйго́, нічыйму́, нічы́й (нічыйго́), нічыі́м, аб нічыі́м, м.; нічыя́, нічыёй, нічыю́, ж.; нічыё, нічыйго́, нічыйму́, нічыё, нічыі́м, аб нічыі́м, н.; мн. нічые́; займ. адмоўны.

Які не належыць нікому.

Нічыя зямля.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

падрыўны́, -а́я, -о́е.

1. Які служыць для падрыву, мае адносіны да ўзрывання чаго-н.

П. матэрыял.

Падрыўныя работы.

2. перан. Накіраваны на падрыў чаго-н., нанясенне шкоды чаму-н.

Падрыўная дзейнасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)