фільм, ‑а, м.

1. Твор кінамастацтва для паказу на экране; тое, што і кінафільм. Гукавы фільм. Каляровы фільм. □ Асабліва.. [Зоя] любіла кінаартыстаў, запісвала новыя песні з апошніх фільмаў і адчувала сябе шчасліваю. Грахоўскі.

2. Тонкая празрыстая плёнка з нанесеным па яе святлоадчувальным слоем, якая ўжываецца для фатаграфічнай і кінематаграфічнай здымкі.

3. Тое, што і фільмакопія.

•••

Панарамны фільм — фільм, зняты пры дапамозе спецыяльнай апаратуры для дэманстрацыя на вялікім паўкруглым экране (кінапанарама) або на экранах, якія акружаюць гледача з усіх бакоў (кругавая кіпапанарама).

[Англ. film — абалонка, плёнка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

быто́ўка, ‑і, ДМ ‑тоўцы; Р мн. ‑товак; ж.

Разм. Памяшканне на колах для часовага адпачынку ў палявых умовах. У перапынку мы сустрэліся ў перасоўнай бытоўцы, якія ёсць у кожнай брыгадзе. «Беларусь». // Памяшканне на будоўлі для адпачынку і захоўвання інструментаў, прылад і пад. Хлопцы ідуць у бытоўку — рыдлёўкі ляжаць там. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

грыбо́к, ‑бка, м.

1. Памянш. да грыб (у 1, 2 знач.).

2. Назва некаторых паразітных грыбоў. Грыбок выклікаў захворванне скуры.

3. Збудаванне ў форме грыба для адпачынку, сховы ад дажджу, сонца і пад. Ада прапанавала Антону сесці пад грыбок, навідавоку. Пальчэўскі. На праезджых дарогах .. [ляснік] пабудаваў грыбкі для адпачынку пешаходаў. Шчарбатаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

амфітэа́тр, ‑а, м.

1. У Старажытнай Грэцыі і Рыме — адкрытае збудаванне для масавых відовішчаў, у якім рады для гледачоў спускаліся ўніз уступамі і ішлі паўкругам альбо кругам.

2. У сучасным тэатры — рады крэслаў, а таксама частка залы за партэрам.

3. у знач. прысл. амфітэа́трам. Паўкругам, які ідзе ўверх. Раскінуцца амфітэатрам.

[Грэч. amphithéatron.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абмо́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

1. Усякі матэрыял для абмотвання чаго‑н.

2. звычайна мн. (абмо́ткі, ‑так). Палоска матэрыі для абмотвання нагі вышэй чаравіка. [Чалавек] быў.. у салдацкіх чаравіках з абмоткамі. Чорны.

3. Сістэма праваднікоў у электрычнай машыне, па якой праходзяць токі, што ствараюць магнітныя палі. Абмотка ротара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жылы́, ‑ая, ‑ое.

1. Прызначаны для пражывання каго‑н., адведзены пад жыллё (у 2 знач.). Будаўніцтва жылых дамоў. □ — Жылы гарадок расце, маці, з кожным днём, — гаварыў цяпер Раман Дзянісавіч. Хадкевіч. // У якім жывуць людзі; населены. Кох з Вейсам кінуліся ў жылы будынак. Лынькоў.

2. Характэрны для жылля, уласцівы жыллю. Жылы выгляд.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зонд, ‑а, М ‑дзе, м.

1. Медыцынскі інструмент у выглядзе палачкі, трубкі і інш., які ўводзіцца ў глыбіню каналаў і поласць цела з дыягнастычнай ці лячэбнай мэтай. Хірургічны зонд.

2. Металічны шпень, бур для даследавання падглебы. Глебавы зонд.

3. Невялікі паветраны шар з самапішучым прыборам для вывучэння верхніх слаёў атмасферы.

[Фр. sonde.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кавяла́, ы́; мн. кавёлы (з ліч. 2, 3, 4 кавялы́), кавёл; ж.

Разм. Самаробны драўляны пратэз для нагі. Мыліцы Уладысь паставіў дома за ложкам — гэта больш святочнае прыладдзе, — а для работы змайстраваў кавялу: хоць не так і хораша, а — зручна. Скрыган. Дзядзька быў інвалід, на кавяле, і з аднастволкай. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

маркірава́ць 1, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.

Спец. Паставіць (ставіць) кляймо, марку на якім‑н. тавары, вырабе. Маркіраваць пасуду. Маркіраваць мыла.

[Ад фр. marquer — адзначаць.]

маркірава́ць 2, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.

Спец. Правесці (праводзіць) маркёрам ​2 разоркі або радкі для пасадкі ці пасеву чаго‑н. Маркіраваць поле для пасадкі памідораў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мемарыя́л 1, ‑а, м.

1. Уст. Кніга для запісаў.

2. Спец. Бухгалтарская кніга для запісу гандлёвых аперацый.

[Лац. memorialis — памятны.]

мемарыя́л 2, ‑а, м.

Манументальнае скульптурнае збудаванне-помнік на месцы якой‑н. падзеі. Валгаградскі мемарыял. Брэсцкі мемарыял. Мемарыял Хатынь.

[Лац. memorialis — памятны.]

мемарыя́л 3, ‑у, м.

Традыцыйнае спартыўнае спаборніцтва ў гонар якой‑н. асобы ці падзеі.

[Лац. memorialis — памятны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)