ме́цца 1, маюся, маешся, маецца; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Быць у наяўнасці; знаходзіцца; існаваць. Уласна кажучы, рашэнне магло быць і было толькі адно: ісці, не губляючы ні адной хвіліны дарэмна, ісці, пакуль маецца непарушны запас харчоў. Шамякін. [Аксіння:] — Ды мы, сынок, не былі б у крыўдзе, каб у цябе і сакрэты якія меліся... Лынькоў.
2. Адчуваць сябе. — Як маешся? — разглядаючы вільготнымі вачыма сябра .., спытаўся .. [Цімка]. Карпаў. Раніцой, перад пачаткам урокаў, Клава заглянула ў школьны сад: як там маюцца яе бярозкі? Якімовіч.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), з інф. Аб тым, што павінна быць. Меўся распачацца справаздачна-выбарчы сход прафсаюзнай арганізацыі. Карпюк. // Мець намер, збірацца зрабіць што‑н. Кафедра мелася рэкамендаваць кандыдатаў у аспірантуру. Шахавец. З дому Косця меўся ехаць крадком, але перад бацькам нібы прагаварыўся. Адамчык.
•••
Мецца на ўвазе — меркавацца, падразумявацца.
ме́цца 2, нескл., н.
Разм. Тое, што і мецца-сапрана.
[Іт. mezzo — сярэдні.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дазо́р м
1. (абыход) Kontróllgang m -(e)s, -gänge; Stréife f -, -n;
ісці́ ў дазо́р patrouillieren [pɑtrʊ´lji:rən];
2. вайск (група для аховы і разведкі) Erkúndigungstrupp m -(e)s, -s; Spähtrupp m -(e)s, -s; Patrouille [pɑ´trʊljə] f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
віра́жI м Kúrve [-və і -fə] f -, -n;
пло́скі віра́ж wéite Kúrve;
круты́ віра́ж énge [schárfe] Kúrve;
ісці́ ў віра́ж in die Kúrve gehen*;
вы́йсці з віра́жу́ die Kúrve verlássen*, aus der Kúrve kómmen*;
вы́канаць віра́ж éine Kúrve dréhen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
close4 [kləʊs] adv.
1. блі́зка;
follow smb. close ісці́ за кім-н. па пя́тах
2. ко́ратка;
cut one’s hair close ко́ратка пастры́гчыся;
♦
close at hand блі́зка; пад руко́й, руко́й пада́ць;
close by по́бач;
close to каля́, ля;
close (up) on прыблі́зна, пры́кладна, ама́ль што
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
X, x [eks] n.
1. 24-я літара англійскага алфавіта
2. math. ікс, невядо́мая велічыня́
3. не́хта невядо́мы, таямні́чы;
Mr. X мі́стар Ікс
4. по́дпіс неадукава́нага
5. вы́бар або́ адка́з (на бюлетэні пры анкетаванні)
6. фільм, на які́ не дазваля́ецца ісці́ дзе́цям да 16 гадо́ў
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
náchsteigen
* vi (s)
1) (D) падыма́цца ўсле́д (за кім-н.)
2) жарт. ісці́ сле́дам (за кім-н. з мэтай завязаць знаёмства)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
шлюб, род. шлю́бу м.
1. брак; супру́жество ср.;
2. (обряд) венча́ние ср.; бракосочета́ние ср.;
○ грамадзя́нскі ш. — гражда́нский брак;
групавы́ ш. — группово́й брак;
марганаты́чны ш. — морганати́ческий брак;
◊ браць (узя́ць) ш. — вступа́ть (вступи́ть) в брак;
ісці да шлю́бу — идти́ под вене́ц
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
каардына́ты, ‑нат; адз. каардыната, ‑ы, ДМ ‑наце, ж.
1. Спец. Велічыні, якія вызначаюць месцазнаходжанне пункта на плоскасці або ў прасторы. Сістэма каардынат. Геаграфічныя каардынаты. □ Паведамлялася, што эсмінец вядзе цяжкі бой з варожымі самалётамі.. Шыфрам вызначаліся каардынаты. Кулакоўскі.
2. перан. Разм. Адрас, месцапражыванне ці месцазнаходжанне каго‑н. Засталося толькі выйсці на край лесу, вызначыць свае каардынаты ці можа нават так пазнаць мясцовасць і потым смела ісці ў родную вёску. Шамякін.
[Ад лац. co — разам і ordinatus — упарадкаваны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
марнава́цца, ‑нуецца; незак.
1. Траціцца без карысці, прападаць, не ісці на карысць. Марнуюцца сілы. □ Аляксей пагушкаў лямпу на выцягнутай далоні і ўсміхнуўся: — Неашчадна! Гэта ж кілаграмы тры каляровага металу марнуецца. Б. Стральцоў.
2. Тое, што і мардавацца (у 2 знач.). — Ну, Андрушка, пускай дзяцей ды паедзем у Пінск. Годзе табе ўжо марнавацца тут. Колас. — У вёсцы дабра [Рыгор] не бачыў, а цяпер у турме марнуецца. Бажко.
3. Зал. да марнаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нападзе́нне, ‑я, н.
1. Тое, што і напад (у 1 знач.). Нападзенне на лагер малаверагоднае — ні немцы, ні паліцыя ў лес пакуль не лезлі. Навуменка. — Заўтра, а можа нават і сёння, ты атрымаеш загад аб нападзенні на харчовы транспарт, які будзе ісці на мястэчка, дзе стаіць Н-ская дывізія. Чарот.
2. Частка каманды, якая непасрэдна вядзе атаку на праціўніка пры гульні ў футбол, хакей і пад. Цэнтр нападзення.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)