Verbum

істо́та, -ы, ДМ -то́це, мн. -ы, -то́т, ж.

1. Жывы арганізм; чалавек або жывёліна.

Навокал не відаць ніводнай жывой істоты.

2. Сукупнасць пэўных уласцівасцей, якасцей, фізічных і душэўных сіл чалавека.

Непасрэднасць дзіцячай істоты.

Мары і летуценні захапілі ўсю яго істоту.

за́дні, -яя, -яе.

Які знаходзіцца ззаду, накіраваны назад.

Заднія ногі каня.

Задняе кола.

З. ход (ход назад). Заднім днём (больш раннім, чым было на самой справе).

◊

Без задніх ног (разм.) — пра вялікую стомленасць.

Заднім розумам моцны (разм.) — пра непрадбачлівага, някемлівага чалавека.

заме́ціць, -ме́чу, -ме́ціш, -ме́ціць; -ме́чаны; зак. (разм.).

1. каго-што і са злуч. «што», «як». Убачыць, угледзець.

З. удалечыні агеньчык. 3., што слухачы стаміліся.

2. каго-што. Адзначыць у памяці, запомніць, памеціць, прымеціць.

З. падазронага чалавека.

З. дарогу ў лесе.

духо́ўны, -ая, -ае.

1. Які адносіцца да ўнутранага, псіхічнага жыцця чалавека, да духу (у 1 знач.).

Рост духоўных інтарэсаў.

Духоўная блізкасць.

2. Царкоўны, які адносіцца да рэлігіі, духавенства.

Духоўная асоба.

Духоўнае званне.

○

Духоўны айцец — святар, які спавядае каго-н. пастаянна.

астрало́гія, -і, ж.

Дысцыпліна, заснаваная на прадказальніцкіх практыках, традыцыях і вераваннях, якія пастуліруюць уздзеянне нябесных цел на зямны свет і чалавека (на яго тэмперамент, характар, учынкі і будучыню) і магчымасць прадказання будучага паводле размяшчэння нябесных цел.

|| прым. астралагі́чны, -ая, -ае.

блу́дны¹, -ая, -ае.

1. Які ходзіць, блукае, не знаходзячы месца, дому.

2. Не прамы, звілісты, дзе лёгка заблудзіць.

Блудная дарога.

3. перан. Не такі, як прынята, не зусім звычайны.

◊

Блудны сын — пра легкадумнага, свавольнага чалавека, які раскаяўся ў сваіх памылках.

апусто́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.

1. што. Зрабіць пустым, спустошыць.

А. зямлю.

А. кішэні (жарт.).

2. перан., каго-што. Пазбавіць маральных сіл, духоўнага зместу.

А. душу чалавека.

|| незак. апусташа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. апусташэ́нне, -я, н. і апусто́шванне, -я, н.

абнясла́віць, -ла́ўлю, -ла́віш, -ла́віць; -ла́ўлены; зак., каго-што.

Распаўсюдзіць нядобрую славу пра каго-, што-н.; зганьбіць.

А. чалавека.

|| незак. абнеслаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і абнясла́ўліваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. (дзеянне) абнеслаўле́нне, -я, н., абнясла́ўліванне, -я, н. і (стан) абнясла́ўленне, -я, н.

клёпка¹, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак, ж.

Кожная асобная дошчачка для бакавых сценак бочкі і пад.

Клёпкі ў бочцы рассохліся.

◊

Клёпкі ў галаве не хапае (не стае) (разм., пагард.) — пра дурнаватага, з дзівацтвамі чалавека.

|| прым. клёпачны, -ая, -ае.

рэцэ́птары, -аў, адз. рэцэ́птар, -а, м. (спец.).

У арганізме жывёл і чалавека: спецыяльныя адчувальныя ўтварэнні, якія ўспрымаюць раздражненні з навакольнага і ўнутранага асяроддзя і ператвараюць іх у нервовыя імпульсы, што перадаюцца ў цэнтральную нервовую сістэму.

|| прым. рэцэпто́рны і рэцэ́птарны, -ая, -ае.