Жвяле́ць ’жвавець’ (мсцісл., Юрч.) і вытворныя жвяла, жвялей, жвяласць Лаўчутэ лічыць утворанымі на аснове літ. запаз. žvaléti ’бадрыцца’, žvalùs ’жвавы’ (Baltistica, VI, 2, 199). Літ. уздзеянне на бел. формы з ‑л‑ не выключана (гл. жвавы, дзе і форма жвалы), хаця форма жвалы (і ўкр. жвалий) ’жвавы’ можа тлумачыцца і як вынік варыянтнасці суфікса ‑ав‑/‑ал‑. Пры тлумачэнні мяккасці ‑в‑ трэба ўлічыць аналагічныя адносіны ў жвакаць — жвякаць, а таксама магчымасць уздзеяння антанімічнага вялы (жвавы — вялы — жвялы). Магчыма і зваротнае ўздзеянне бел. семантыкі на літ.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ву́нках ’вунь там’ (Нас.). Форма старога меснага склону ад вунка, вункі (гл. вун); параўн. прыслоўі во́нках ’звонку’ ад во́нка, вонкі, дало́ўках ’унізе’ ад дало́ўкі, дало́ўка і інш. (Карскі 2-3, 77).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вэ́соч ’вышыня’ (Клім.). Дыялектная форма (замест высоч) да слав. vysočь (: vysokъ ’высокі’). Але хутчэй вэсоч (*высоч) — гэта скарачэнне слова тыпу ўкр. височінь ’вышыня’, таму што вэсоч, здаецца, больш нідзе не сустракаецца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ґельза́ць ’кілзаць’ (Шатал.: «Каня трэба гельзаць…»). Дыялектная форма (з азванчэннем пачатковага к‑ > г‑) да кілза́ць ’тс’ (гл.), якое запазычана з польск. kiełzać. Параўн. Бел.-польск. ізал., 47–48. Гл. яшчэ ґе́лзаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кі́жык ’сучок’ (Жыв. сл.). Слова, мабыць, балтыйскага паходжання. Калі ўлічыць, што разглядаемая форма дэмінутыў, адпаведная лексема без памяншальнага суфікса мела б выгляд *кіж ’сук’. Параўн. літ. keža, tъ/ža ’дубіна, друк’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Накане́чнікі ’дзве дошкі, якія прымацоўваюцца па краях страхі і сходзяцца ўверсе, утвараючы канёк’ (расон., Шатал.). Як відаць з тлумачэння, да канёк ’вільчык’, аднак фанетычная форма сведчыць аб магчымым збліжэнні з канец.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
грант
(англ. grant = падарунак, ахвяраванне)
форма дадатковага фінансавання са спецыяльнага фонду для правядзення навуковых, даследчых і іншых работ у залежнасці ад іх актуальнасці ў выглядзе пэўных датацый, субсідый, стыпендый, якія вызначаюцца на конкурснай аснове.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
шрыфт
(ням. Schrift)
1) камплект друкарскіх літар і іншых знакаў, неабходных для набору, якія адрозніваюцца памерам і формай, нахілам, насычанасцю (напр. курсіўны ш., светлы ш., газетны ш.);
2) форма, малюнак напісаных ці намаляваных літар.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
mile
міла, люба, хораша; прыемна;
mile spędzić czas — прыемна правесці час;
mile widziany — жаданы (дарагі) госць;
goście mile widziane — (форма запрашэння на дыскусіі, сходы, даклады і інш.) шчыра запрашаюцца ўсе...; запрашаем...
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
банапарты́зм
(фр. bonapartisme)
1) палітычны кірунак у Францыі ў 19 ст., які выступаў за аднаўленне дынастыі Банапартаў;
2) форма дыктатуры, калі ўрад, апіраючыся на ваенную сілу і лавіруючы паміж класамі, імкнецца выдаць сябе за надкласавую ўладу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)