теря́ть несов., в разн. знач. тра́ціць; (преимущественно о конкретных предметах) губля́ць;
теря́ть де́ньги губля́ць гро́шы;
теря́ть влия́ние тра́ціць уплы́ў;
теря́ть терпе́ние тра́ціць цярплі́васць (цярпе́нне);
теря́ть си́лу тра́ціць сі́лу;
теря́ть в ве́се тра́ціць у вазе́;
теря́ть вре́мя тра́ціць час;
я на э́том мно́го теря́ю я на гэ́тым шмат тра́чу;
◊
не́чего теря́ть няма́ чаго́ тра́ціць (губля́ць);
теря́ть го́лову губля́ць галаву́;
теря́ть из ви́ду а) губля́ць з вачэ́й; б) (упускать) выпуска́ць з-пад ува́гі;
теря́ть по́чву под нога́ми тра́ціць (губля́ць) гле́бу пад нага́мі; см. потеря́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
у́тро ср.
1. ра́ніца, -цы ж., ра́нак, -нку м.;
к утру́ пад ра́ніцу;
2. перен. (начало) пача́так, -тку м., ра́ніца, -цы ж., зо́лак, -лку м.;
одно́ у́тро аднае́ ра́ніцы, адно́йчы ра́ніцай;
под у́тро пад ра́ніцу;
с утра́ до́ ночи з ра́нку да но́чы;
до утра́ да ра́ніцы;
ра́нним у́тром ра́нічкаю, (на рассвете) на до́світку;
с утра́ з ра́ніцы;
по утра́м ра́ніцамі, заўсёды ра́ніцай;
на у́тро наза́ўтра ра́ніцай;
ка́к-то у́тром аднае́ ра́ніцы;
◊
у́тро ве́чера мудрене́е пераначу́ем, бо́лей пачу́ем;
до́брое у́тро! до́брай ра́ніцы!
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
неадно́лькавы, ‑ая, ‑ае.
Які не супадае з іншымі, не падобны на іншых; розны. Хаты ў вёсцы былі неаднолькавыя — адны яшчэ новыя, часам нават пад чарапіцай, .. другія, наадварот, зусім несамавітыя — і гэтых болей — пад саламянымі стрэхамі. Чыгрынаў. Хоць з адной печы, ды неаднолькавыя пернікі. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трафарэ́т, ‑а і ‑у, М ‑раце, м.
1. ‑а. Пласцінка з металу, кардону, фанеры і пад. з прарэзанымі літарамі, малюнкамі, прызначанымі для нанясення падпісаў на плакаты, малюнкаў на сцены і пад. Трафарэт для плакатаў. // Малюнак, літары і пад., зробленыя з дапамогай такога прыстасавання. Пагоны з жоўтымі трафарэтамі вучылішча акуратна сядзелі на .. плячах [Васіля]. Алешка.
2. ‑у; перан. Раз і назаўсёды прыняты ўзор каго‑, чаго‑н., якога слепа прытрымліваюцца; шаблон. І тут уладальнік шаноўнай лысіны не то што разгубіўся, а праваліў сябе, бо не змог выйсці з прызвычаенага трафарэту сваіх выступленняў. Лынькоў.
[Ад іт. traforetto — прадзіраўленае.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
це́ста, ‑а, М ‑сце, н.
1. Вязкая маса рознай кансістэнцыі, якая атрымліваецца пры змешванні мукі з вадкасцю (вадой, малаком і пад.). Праз дзверы ў кухні .. [Грушэўскі] ўбачыў жанчыну, якая мясіла на стале цеста. Карпюк.
2. Усякая густая маса, якая атрымліваецца пры змешванні цвёрдага, сыпкага рэчыва з вадкасцю. Бетоннае цеста. □ Па твары хлёпала мокрым цветам, гэта шпурляла з-пад кола раскіслым снегам і глінай. Пташнікаў.
•••
З аднаго цеста — пра людзей, якія падобны адзін да аднаго па поглядах, характарах і пад.
З другога цеста — пра чалавека, які не падобны да іншых, не роўны па становішчу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зараптэ́ры
(н.-лац. zoraptera)
атрад насякомых з няпоўным пераўтварэннем (сумяшчаюць прыметы тараканавых і тэрмітаў); жывуць у лясным подсціле, гнілой драўніне, пад карой.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
заілі́ць, ‑ліць; зак., што.
Запоўніць, несці пяском, ілам і пад. Змыты з адхону грунт заіліў дно канала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бландзі́ністы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Светларусы, бялявы. [Волечка] высокая ростам, з пышнымі бландзіністымі валасамі, густа прычэсанымі пад хусцінку. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бу́кса, ‑ы, ж.
Металічная каробка з падшыпнікам, які перадае ціск вагона, паравоза і пад. на вось кола.
[Ням. Büchse.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
варэ́нікі, ‑аў; адз. варэнік, ‑а, м.
Від вараных піражкоў, начыненых ягадамі, тварагом і пад. Варэнікі з вішнямі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)