рэктара́т, ‑а, М ‑раце, м.

Адміністрацыйна-навучальнае кіраўніцтва універсітэта і некаторых іншых навучальных устаноў, якое ўзначальваецца рэктарам. Пасяджэнне рэктарата. // Памяшканне, дзе знаходзіцца гэтае кіраўніцтва. Зайсці ў рэктарат.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фіці́н, ‑у, м.

Арганічнае злучэнне фосфару, якое знаходзіцца ў некаторых раслінах і з’яўляецца лякарствам пры асобных захворваннях нервовай сістэмы, а таксама для павышэння абмену рэчываў у арганізме.

[Ад грэч. phytón — расліна.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Моўрыць ’знаходзіцца ў стане панурасці, абыякавасці (напр., аб карове, калі яна не есць)’ (ТС). Балтызм. Параўн. літ. mauróti ’раўці’, ’румзаць’, ’плакаць’, maũrinti ’валачыся, плесціся па гразі’, maurióti ’блукаць, бадзяцца’, maũryti ’плесціся па гразі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рэзідэ́нцыя ’месца, дзе пастаянна знаходзіцца ўрад, або асобы, якія займаюць высокія адміністрацыйныя пасады’ (ТСБМ). Ст.-бел. резыденцыя ’месца пастаяннага знаходжання прадстаўніка ўлады’ < ст.-польск. rezydencyja < с.-вяк.-лац. residentia (Булыка, Лекс. запазыч., 33).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

трыбушыць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

  1. Патрашыць, вымаць вантробы з забітай жывёліны.

  2. пераноснае значэнне: Разварочваць, разрываць што-н., даставаць, вымаць усё тое, што знаходзіцца ў чым-н.

    • Т. чамадан.

  3. пераноснае значэнне: Рабіць вобыск, трэсці каго-н. (грубае).

|| закончанае трыванне: вытрыбушыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

зібе́нь

1. Месца, дзе знаходзіцца лесапільня (Ветк.).

2. Дрыгва; зыбкае, забалочанае месца (Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

Відаво́чны ’яўны, пэўны, бясспрэчны’ (БРС, КТС); ’які знаходзіцца побач’ (Шат.), відавочна ’яўна, наглядна’ (Касп., Сцяшк. МГ); ’свядома’ (лаг., КЭС); ’напэўна, відаць, мусіць’; ’яўна’; ’прыкметна’; ’ясна’; ’бясспрэчна’ (КТС). Утвораны ад відавок і суф. ‑(ь)nъ.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ашо́сцік ’пярэдняя пляцоўка перад вусцем печы’ (Касп.), рус. пск. ашосток (Тр. прибалт. диал. конф. 1968 г., Тарту, 1970, 182). З а‑шосцік месца, якое знаходзіцца каля шастка (стаяка на прыпечку, які падтрымлівае казырок печы)’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ка́дмій, ‑ю, м.

1. Хімічны элемент, серабрыста-белы метал, які знаходзіцца пераважна ў цынкавых рудах.

2. Жоўтая фарба розных адценняў, якая прымяняецца ў алейным жывапісе, кераміцы і інш.

[Лац. cadmium.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

маларазві́ты, ‑ая, ‑ае.

1. Які не дасягнуў поўнага фізічнага развіцця; недаразвіты. Маларазвітыя крылы.

2. Які знаходзіцца на невысокім узроўні развіцця, не дасягнуў пэўнага ўзроўню. Маларазвітая прамысловасць. Маларазвітыя краіны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)