Надзянькі́ прысл. ’адпачынак у свята’: Добра падрабʼіласʼа, цʼапʼер схаджу да Йулʼи надзʼянкʼи (воран., Сцяшк. Сл.). Утворана са спалучэння на дзень, суфіксацыя на ‑кі, характэрная для прыслоўяў, параўн. удоўжкі, ушыркі, навелічкі і пад.; у якасці ўзору выкарыстана наначкі ’на цэлую ноч’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мы́лкі, ‑ая, ‑ае.
Які лёгка распускаецца ў вадзе, дае многа пены. Мылкае мыла. // Які добра распускае ў сабе мыла; у склад якога ўваходзіць многа мыла. Мылкая вада.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нала́джаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад наладзіць.
2. у знач. прым. Добра арганізаваны. Наладжаная праца. □ Наладжаную плынь школьных заняткаў нечаканым чынам парушыў Іван Анцыпік. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазасу́джваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.
Засудзіць усіх, многіх. — Цяпер пацішэла, і добра пацішэла, — пануквае каня фурман. — Зброю паадбіралі [у бандытаў], пасудзілі за гэта. Ды на мала пазасуджвалі. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́нскасць, ‑і, ж.
Разм. Уласцівасць панскага (у 2 знач.). Малога [паніча] добра калышы ты, набожнае яму спявай. Бо панскасць ім у скуру ўшыта — не гняві, а дагаджай. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паны́ласць, ‑і, ж.
Стан панылага. — Чаго ж гэта вы? — пытаецца Нэля. — Іграйце, вы ж добра іграеце. — Не хочацца, — кажа Марцін, — і сядзіць сагнуўшыся, увесь у паныласці. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паспа́ць, ‑сплю, ‑спіш, ‑спіць; зак.
Спаць некаторы час. Добра, што заснуў хлапец, каб толькі ўдалося яму паспаць. Кулакоўскі. — Цяпер бы паспаць з гадзінку, — пацягнуўшыся, сказаў Сяргей. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пачува́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм. Тое, што і пачуваць. Лабановіч пачуваўся добра і вольна і ўвесь час вёў размову то з гаспадарамі, то з паненкамі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плюга́вец, ‑гаўца, м.
Разм. Плюгавы чалавек. [Макар:] — Нават самаму дужаму чалавеку, калі на яго з-за вугла кінецца які плюгавец, дык можа надаваць добра, пакуль той ачомаецца. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прабо́р, ‑а, м.
Лінія, якая ўтвараецца на галаве, калі расчасаць на два бакі валасы. Родненькі прабор валасоў здаваўся залацістым, карыя вочы былі колеру добра выспелай вішні. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)