экста́з, ‑у, м.

Найвышэйшая ступень захаплення, пры якой чалавек даходзіць да самазабыцця; непрытомна-раз’юшаны стан. Буйства пажару знаходзіла жывое водгулле ў Цімохавай душы, пазнаваўшай цяпер вышэйшы экстаз радасці з поваду разбурэння.. гнязда яго адвечных класавых ворагаў. Колас. Алеся стаяла ў царкоўным хоры ў нейкім містычным экстазе і спявала велічныя харалы. Рамановіч. Голас дразда-белабровіка паступова ўзвышаўся.., а потым і наогул белабровік зайшоўся спевам найвышэйшага радаснага экстазу. Кірэенка.

[Грэч. ékstasīs — раз’юшанасць, захапленне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

grubieć

grubi|eć

незак.

1. таўсцець;

dziecko ~ało od słodyczy — дзіцё таўсцела ад салодкага;

2. грубець, шурпацець, станавіцца шорсткім;

3. (пра голас) станавіцца нізкім; грубець

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

lift2 [lɪft] v.

1. падыма́ць; падыма́цца; уздыма́ць; уздыма́цца (таксама перан.);

lift one’s head/eyes падня́ць галаву́о́чы;

lift one’s voice павы́сіць го́лас

2. адмяня́ць (закон, пастанову)

3. пераво́зіць (самалётам, паветраным шляхам)

4. infml кра́сці, спі́сваць

5. выко́пваць (бульбу, буракі і да т.п.)

not lift a finger infml па́льцам не варухну́ць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

лама́цца

1. (распадацца) zerbrchen* vi (s), brchen* vi (s), in Stücke ghen*;

2. (пра голас) brchen* vi (s);

у яго́ лама́ецца го́лас er ist im Stmmbruch [Stmmwechsel];

3. (гнуцца) sich begen*; перан voll gestpft [voll gepfrpft (разм)] sein (пра шафы, куфры); brchend [zum Brsten] voll sein (ад чаго mit D); strtzen vi (ад чаго von, vor D);

стол лама́ўся ад страў der Tisch bog sich nter der Last der Spisen;

4. (ісці напралом) stürmen vt; mit Gewlt inzudringen schen;

лама́ ў адчы́неныя дзве́ры ffene Türen inrennen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ВАСІ́ЛЬ

(свецкае імя Тамашчык Уладзімір; 15.4.1900, в. Вялікія Азяраны, Беласточчына — 9.6.1970),

бел. рэлігійны і грамадскі дзеяч. Д-р багаслоўя. Скончыў Пражскі політэхн. Ін-т (1934), Украінскую багаслоўскую акадэмію ў Мюнхене (1948). У 1927 арыштаваны польск. ўладамі за бел. грамадска-паліт. дзейнасць. З 1930 у г. Прага. З 1941 на Беласточчыне. З 1944 у эміграцыі ў Германіі. У 1949 пастрыжаны ў манахі і яму нададзены сан архімандрыта, пасля — епіскапа Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы (БАПЦ) за мяжой. З 1951 у ЗША, узначаліў амер. епархію БАПЦ, у 1951—52 — Беларускі інстытут навукі і мастацтва ў Нью-Йорку. Браў удзел у выданні час. «Голас царквы».

Л.У.Языковіч.

т. 4, с. 26

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АЛЬТ

(італьян. alto ад лац. altus высокі),

1) нізкі жаночы ці дзіцячы голас у хоры; 2-я па вышыні партыя ў харавой партытуры. Да 18 ст. назва высокага тэнара.

2) Муз. інструмент класа хардафонаў тыпу смыковых. Мае тую ж канструкцыю, што і скрыпка, але большых памераў, густы, насычаны гук, строй квінтай ніжэй. Мяркуюць, створаны на мяжы 15—16 ст. На Беларусі вядомы з 18 ст., выкарыстоўваўся ў ансамблях і з аркестрам; нар. назва «альтоўка».

3) Разнавіднасці многіх аркестравых інструментаў: духавых (флейта-альт, габой-альт, кларнет-альт, труба-альт, трамбон-альт), струнных (цымбалы-альт, мандаліна-альт, балалайка-альт, домра-альт).

І.Дз.Назіна.

т. 1, с. 284

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЕЛАРУ́СКАЕ ТАВАРЫ́СТВА ПА СУ́ВЯЗЯХ З СУАЙЧЫ́ННІКАМІ ЗА РУБЯЖО́М,

Беларускае таварыства «Радзіма», добраахвотная грамадская арг-цыя. Створана ў 1964 (у 1960—64 дзейнічала Бел. секцыя к-та «За вяртанне на Радзіму і развіццё культ. сувязяў з суайчыннікамі»). У 1976 пераўтворана ў Бел. т-ва «Радзіма». Сярод заснавальнікаў Р.Шырма і М.Танк. Асн. кірункі дзейнасці: культ. і эканам. кантакты з аб’яднаннямі землякоў за мяжой і асобнымі суайчыннікамі, перасылка за мяжу л-ры, падручнікаў, кінафільмаў, фотавыставак і інш., арганізацыя курсаў па вывучэнні бел. гісторыі, культуры і мовы, гуманіт. дапамогі ад замежных суайчыннікаў жыхарам Беларусі, якія пацярпелі ад Чарнобыльскай катастрофы 1986 і інш. Т-ва заснавальнік газ. «Голас Радзімы».

т. 2, с. 402

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГО́РДЫМЕР

(Gordimer) Надзін (н. 20.11.1923, г. Спрынгс, ПАР),

пісьменніца Паўд.-Афр. Рэспублікі. Піша на англ. мове. У зб-ках апавяданняў «Тварам да твару» (1949), «Ліслівы голас змея» (1952), «Напэўна ў панядзелак» (1976), «Абдымкі салдата» (1980), вострапаліт. аповесці «Недзе зусім побач» (1984), раманах «Ілжывыя дні» (1953), «Зямля чужынцаў» (1958), «Магчымасць кахаць» (1963), «Ганаровы госць» (1970), «Гісторыя майго сына» (1990) і інш. адлюстроўвае розныя бакі сучаснага жыцця краіны: сац. і расавую дыскрымінацыю, каханне, адносіны паміж людзьмі. Яе творам уласцівы тонкі псіхалагізм, лірычнасць, сувязь з фалькл. традыцыяй афр. прозы. Нобелеўская прэмія 1991.

Тв.:

Рус. пер. — Рассказы. М., 1971;

Дом Инкаламу: Рассказы. М., 1982;

Избранное. М., 1989.

т. 5, с. 359

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

дрыжа́ць

1. (калаціцца, трэсціся) zttern vi, bben vi; schuern vi, flckern vi (пра святло); vibreren [vi-] vi (голас, струна);

ён уве́сь дрыжы́ць er zttert am gnzen Lib(e);

дрыжа́ць ад стра́ху vor Angst zttern;

дрыжа́ць над ко́жнай капе́йкай jeden Pfnnig mdrehen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

альт м

1. муз Brtsche f -, -n, ltgeige f -, -n;

2. (голас) Alt m -(e)s, -e, ltstimme f -, -n;

спяваць альтам Alt sngen*;

3. (той, хто спявае альтам) Altst m -en, -en; Altstin f -, -nen (жанчына, якая спявае альтам)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)