Вы́жыць ’застацца жывым’ (БРС, Нас., Касп., Бяльк.); ’выслужыць, зарабіць што-небудзь’ (Нас.), вы́жыты ’дамагчыся свайго прытворствам, капрызам’ (Клім.). Гл. жыць. Параўн. рус. дыял. вы́жить ’выслужыць, зарабіць што-небудзь’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разбухіта́ць ’раскідаць, прывесці ў беспарадак’ (Сцяшк. Сл.). Ад бухаць (гл.), што ад гукпераймальнага выклічніка *bux! (ЭССЯ, 3, 79–81) па той жа словаўтваральнай мадэлі, што і хлюпата́ць, скрыгата́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
эксцэ́нтрык
(фр. excentrique < с.-лац. excentricus = эксцэнтрычны, ад лац. ех = з, па-за + centrum = цэнтр)
1) цыркавы або эстрадны комік, які выконвае смешныя, забаўныя нумары, што вызначаюцца рознымі нечаканасцямі;
2) металічны дыск, насаджаны на вал так, што пры вярчэнні цэнтр вала не супадае з цэнтрам дыска.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
значы́ць несов., разг.: каро́ва з. коро́ва пе́ред отёлом
зна́чыць II
1. несов. (иметь смысл, значение) зна́чить;
што гэ́та з.? — что э́то зна́чит?
2. вводн. сл., разг. зна́чит; сле́довательно;
3. в знач. союза ита́к, сле́довательно; по-э́тому;
◊ нічо́га не з. — ничего́ не зна́чит
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
балбата́ць несов., разг.
1. болта́ть, тарато́рить, балабо́лить;
2. болта́ть, говори́ть глу́пости;
3. (говорить громко, но невнятно) лопота́ть, долдо́нить;
не разбярэ́ш, што ён ~бо́ча — не разберёшь, что он лопо́чет (долдо́нит);
~бо́ча, як інды́к — лопо́чет, как индю́к;
4. (о воде и т.п.) бу́лькать, клокота́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
парабі́ць сов.
1. (всё, многое) поде́лать; сде́лать; переде́лать; (чулки и т.п.) связа́ть;
2. (нек-рое время) порабо́тать; (чулки и т.п.) повяза́ть;
3. (у што) разг. испа́чкать (чем), изма́зать (чем);
п. ру́кі ў гразь — испа́чкать (изма́зать) ру́ки гря́зью;
◊ нічо́га не паро́біш — ничего́ не поде́лаешь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
прыпада́ць несов.
1. (да каго, чаго) припада́ть (к кому, чему); (плотно, вплотную) приника́ть (к кому, чему), льнуть;
2. (на што) (происходить в одно время с чем-л.) приходи́ться (на что), совпада́ть (с чем);
3. выпада́ть (на до́лю), приходи́ться, достава́ться;
1-3 см. прыпа́сці
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
шанава́ць (каго, што) несов.
1. (бережно относиться) бере́чь; щади́ть; (бояться потерять — ещё) дорожи́ть (кем, чем);
ш. во́пратку — бере́чь оде́жду;
ш. здаро́ўе — бере́чь (щади́ть) здоро́вье;
2. (относиться с почтением) чтить, почита́ть; уважа́ть;
ш. па́мяць ся́бра — чтить па́мять дру́га;
◊ шану́й го́нар за́малада — береги́ честь смо́лоду
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
прыпле́сці, ‑пляту, ‑пляцеш, ‑пляце; ‑пляцём, ‑плецяце, ‑плятуць; пр. прыплёў, ‑пляла, ‑пляло; заг. прыпляці; зак.
1. што. Плетучы, далучыць, прымацаваць што‑н. да чаго‑н., уплесці ў што‑н. Прыплесці драціну ў вяроўку.
2. перан.; каго-што. Разм. Ублытаць, умяшаць каго‑н. у што‑н. У справу прыйшлося прыплесці Серафіма Сараўскага. Колас. // Дадаць у гаворцы, расказе што‑н. прыдуманае або лішняе. «Навошта я хлушу? — думаў .. [Валік], седзячы за партай. — Для чаго прыплёў гэтыя вочы?» Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сцвярджа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да сцвердзіць.
2. што, з дадан. сказам і без дап. Упэўнена выказваць што‑н.; настойліва гаварыць, упэўніваючы ў чым‑н. Людзі не маглі разгадаць сігналаў. Але даследчыкі сцвярджалі, што пасылаюць іх разумныя істоты. Шыцік. А толькі адно вам сцвярджаю сягоння, Што ў кузні ён з ранку да вечара звоніць, Што хлопец прынадны, Што майстра сапраўдны! Броўка. Спрадвеку, як людзі сцвярджаюць. Праз бор наш гасцінец ляжаў. Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)