Verbum

Капца́н ’неахайны чалавек, замухрышка’, ’дрэнны майстар’ (Мал.; стаўбц. Жыв. сл.), капцоны ’лахманы, абарванае адзенне’ (Нас.), капцанавата ’беднавата’ (К. Чорны). Запазычана з ідыш: kabzen, kápcən ’жабрак, бядняк’ < іўрыцк. qabṣān ’жабрак, старац’ (Фасмер, 2, 188; Слаўскі, 2, 51; ЕСУМ, 2, 380).

◎ Клум ’шум, тлум, турбота, чуткі’ (Нас., Гарэц., Мат. Маг., Юрч., Др.-Падб.). Талькі беларускае. Смал. клум ’мітусня, беганіна’, клуміць ’турбаваць, дурыць’ уключаецца ў беларускі арэал. Лічыцца пранікненнем з польск. tłum ’натоўп’, tłumić ’падаўляць’ (Фасмер, 2, 255). Параўн. клуміць (гл.).

Лаке́й ’лёкай’, лаке́йскі (ТСБМ), лаке́йські ’лёкаўскі’ (Бяльк.). Запазычана з рус. лакей (Крукоўскі, Уплыў, 74), якое праз гал. lakei ці ням. Lakai з франц. laquais ’тс’ (Фасмер, 2, 452). Сюды ж лакейнічаць, пераноснае лакей ’стаячы лучнік’ (Сл. паўн.-зах.), лакейства.

Ла́ўма, лэ́ўме ’ведзьма’ (Вяржб.), рус. смал. лаума ’тс’, польск. паўн.-усх. lawma ’русалка’. Балтызм. Параўн. лат. lauma ’ведзьма’, літ. laũmė ’русалка’ (Фасмер, 2, 467; Урбуціс, Baltistica, 5, 64, 156 і 160; Відугірыс, LKK, 1960, 3, 237; Лаўчутэ, Балтизмы, 31).

Арбі́та. Новае запазычанне з лац. orbita, мяркуючы па націску, праз польскую, а магчыма, і праз рускую, дзе з сярэдзіны XVIII ст. (з польскай, лацінскай ці, зважаючы на форму орбит, з французскай, Фасмер, 3, 149; Куціна, Формиров, 138; Біржакава, 383).

Пазіты́ўны ’які заснаваны на фактах, на вопыце; дадатны’ (ТСБМ). З рус. позити́вный ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 78). Не выключана запазычанне і з польск. pozytywny. У рус. і польск. мовах праз зах.-еўрап. мовы з лац. positīvus (параўн. Фасмер, 3, 303).

Па́лтус ’прамысловая рыба сямейства камбалавых’ (ТСБМ). З рус. па́лтас, па́лтус ’тс’. Крыніца рус. слова — фін. palias, родн. скл. paltann ’камбала (рачная)’ або саам. кольск. pāldes, родн. скл. pāltazi ’від камбалы’ (Фасмер, 3, 193; там жа і інш. літ-ра).

Пама́да ’пахучая касметычная мазь’ (ТСБМ). З рус. пома́да ’тс’ (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 79), якое праз ням. Pomade < франц. pommade < pommata < лац. pōmum ’яблык’, таму што для вырабу памады першапачаткова ўжываліся яблыкі (Фасмер, 3, 322; там жа і літ-ра).

◎ Папо́нка гунька для нашэння травы’ (Шат.), ’хустка’ (Мат. Гом.), попонка ’гунька’ (ТС), попона ’гунька’ (Сл. Брэс.), папайя ’доўгае неахайнае адзенне’ (З нар. сл.). Рус. попона ’гунька’, укр. попо́ня ’тс’. Звязана з апона, пяць < і, апінаць (гл. Фасмер, 3, 327).

Пі́мы ’бітыя валёнкі’ (ЛА, 4). З рус. пимы́ ’боты з высокімі халявамі са скуры аленя’, якое — з моў Крайняй Поўначы, параўн. комі pim, pimi̬ ’тс’, ненецк. pīwa ’бот’, pimie, pime ’штаны’, нганасанск. faému ’зімовы бот’ (Фасмер, 3, 262–263).