вадазлі́ў, ‑ліва, м.

Спец. Адтуліна ў верхняй частцы плаціны для сцёку лішняй вады. Акрамя плаціны неабходна зрабіць вадазліў, паглыбіць дно, каб пры запаўненні сажалкі вадой глыбіня была не менш двух метраў. Рунец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мане́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

1. Паходная металічная пляшка з накрыўкай або біклажка для віна ці вады. // Накрыўка ад гэтай пляшкі ў выглядзе шклянкі.

2. Разм. Круглая бляшанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэрыва́цыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Адвод вады ад галоўнага рэчышча ракі ў бок па канапу.

2. Бакавое адхіленне снарадаў і куль наразной зброі пры палёце.

3. Стварэнне новых слоў ад слова-асновы.

[Ад лац. derivatio — адвядзенне, адхіленне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жо́рсткасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць жорсткага (у 1–5 знач.). Жорсткасць характару. Жорсткасць вады. □ Сядзіць рыбак і ловіць словы Аб панскай жорсткасць тупой. Колас.

2. Спец. Здольнасць супраціўляцца ўтварэнню дэфармацыі. Жорсткасць матэрыялаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзесяцідзённы, ‑ая, ‑ае.

Працягласцю ў дзесяць дзён. У той вечар, калі загрукалі па чыгунцы вагоны пасля дзесяцідзённага перапынку, зайшла да Лабановіча Вольга Віктараўна. Колас. // Разлічаны, дастатковы на дзесяць дзён. Дзесяцідзённы запас вады.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

халаджа́вы, ‑ая, ‑ае.

Які дае, нясе прахалоду. Напоены водарам дзікай красы, Паветрам азёр халаджавых, Былі тыя пушчы, балоты, лясы Як бы самастойнай дзяржавай. Глебка. Гладзь вады ўтаймаваная, ціхая, Халаджавай спакусаю дыхае. Дзяргай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчыго́л, ‑гла, м.

Маленькая пеўчая птушка сямейства ўюрковых з яркім апярэннем. Узляціць на галінку адзін шчыгол, абтрасецца, нібы толькі што з вады, заспявае, а за ім і другі гэта ж зробіць. Федасеенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напі́цца, -п’ю́ся, -п’е́шся, -п’е́цца; -п’ёмся, -п’яце́ся, -п’ю́цца; напі́ўся, -піла́ся, -ло́ся; напі́ся; зак.

1. чаго і без дап. Выпіць чаго-н., каб наталіць смагу; папіць.

Н. вады.

2. Дайсці да стану ап’янення.

Н. на вяселлі.

3. перан., чаго і без дап. Насыціцца, прасякнуцца чым-н.

◊

Напіцца (насмактацца) крыві чыёй (разм., неадабр.) — памучыць каго-н., паздзекавацца з каго-н.

|| незак. напіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́вернуць, -ну, -неш, -не; -ні; -нуты; зак.

1. што з чаго. Варочаючы, выняць, выцягнуць.

В. пень з коранем.

2. што. Надаць неўласцівы паварот, вывіхнуць (разм.).

В. нагу.

3. каго-што з чаго. Валячы, перакульваючы, выдаліць адкуль-н. (разм.).

В. вядро вады.

В. седака з калёс.

4. што. Перавярнуць унутраным бокам наверх.

В. кішэні.

В. навалачку.

|| незак. вываро́чваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ло́на, -а, н.

1. Улонне.

2. уст. Грудзі ці чэрава жанчыны як сімвал мацярынства.

Мацярынскае л.

3. перан., чаго. Нетры зямлі, вады.

4. перан. Тое, што з’яўляецца прытулкам, прыстанішчам для каго-, чаго-н.

◊

У лона чаго, у знач. прыназ. з Р (кніжн.) — у сферу якой-н. дзейнасці.

У лона царквы.

|| прым. ло́нны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Лоннае зрашчэнне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)