АКЦЮ́БІНСК,
горад у Казахстане, цэнтр Акцюбінскай вобл., на р. Ілёк. Засн. ў 1869 на месцы крэпасці Акцюбэ (у пер. на бел. мову — «белы ўзгорак»), 248 тыс. ж. (1987). Чыг. станцыя. Чорная металургія, машынабудаванне (рэнтгенаапаратура, с.-г. машынабудаванне і інш.), хім. (пластмасы), лёгкая і харч. прам-сць; вытв-сць буд. матэрыялаў.
т. 1, с. 223
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ДА́НДЫ
(Dundee),
горад у Вялікабрытаніі, на У Шатландыі. Адм. ц. раёна Тэйсайд. Каля 200 тыс. ж. (1994). Порт у зал. Ферт-оф-Тэй Паўн. м. Прам-сць: эл.-тэхн., нафтаперапр., хім., электронная, паліграф., тэкст., харч.; джутавыя ф-кі, вытв-сць канторскага абсталявання, гадзіннікаў. Ун-т. Арх. помнікі 15—18 ст.
т. 6, с. 36
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВАНСА́Н,
горад на ПнУ КНДР. Адм. ц. правінцыі Канвандо. Каля 400 тыс. ж. (1990). Порт на Японскім моры. Вузел чыгунак і аўтадарог. Машынабудаванне (у т. л. судна- і вагонабудаванне), хім., харчасмакавая (у т. л. рыбакансервавая), тэкст. прам-сць; вытв-сць будматэрыялаў. Рыбалоўная база. Паблізу Вансана буйны з-д каляровых металаў.
т. 3, с. 503
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БРЭ́МЕРГАФЕН
(Bremerhaven),
горад на Пн ФРГ, у зямлі Брэмен. Горад з 1851. 131,5 тыс. ж. (1994). Аванпорт г. Брэмен пры ўпадзенні р. Везер у Паўн. м. Адзін з гал. пасажырскіх і рыбалоўных партоў краіны. Увоз жал. руды, кантэйнерны тэрмінал. Суднабудаванне і суднарамонт, эл.-тэхн., хім. прам-сць. Рыбаперапрацоўка. Марскі арсенал. Музеі.
т. 3, с. 283
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БУКАРАМА́НГА
(Bucaramanga),
горад на У Калумбіі. Адм. ц. дэпартамента Сантадэр. Засн. ў 1623. 350,3 тыс. ж., з прыгарадамі больш за 600 тыс. ж. (1993). Вузел аўтадарог, чыг. станцыя. Аэрапорт. Гандл. цэнтр раёна вырошчвання кавы і тытуню. Нафтаперапрацоўка. Харчасмакавая (у т. л. тытунёвая), тэкст., цэм., швейная, хім. прам-сць. 2 ун-ты.
т. 3, с. 324
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
wydzielać
незак.
1. вылучаць; выбіраць; выдзяляць; даваць;
2. біял. выдзяляць;
3. фіз. хім. вылучаць;
wydzielać zapach — пахнуць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
przetwór, ~oru
przetw|ór
м.
1. прадукт перапрацоўкі; фабрыкат;
~ory owocowe — пладовыя прадукты; кансервы;
2. хім. прэпарат
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
bierny
biern|y
1. пасіўны; бяздзейны; млявы;
2. хім. інертны;
3. грам. залежны;
strona ~a — залежны стан
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
АНТЫПІРЭ́НЫ
(ад анты... + грэч. pyr агонь),
рэчывы або сумесі, якія зніжаюць гаручасць матэрыялаў арган. паходжання (драўніны, пластмасаў, тканін і інш.). Падзяляюцца на інертныя і актыўныя (уступаюць у хім. рэакцыю з матэрыяламі). Найб. пашыраны гідраксід алюмінію, злучэнні бору, фосфару (фасфаты), хлор- і бромвытворныя аліфатычных і араматычных вуглевадародаў. Выкарыстоўваюць як растворы для прамочвання матэрыялаў, у саставе фарбаў.
т. 1, с. 399
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БАЦВІ́ННЕ,
надземная раслінная маса агароднінных, кармавых і тэхн. коранеклубняплодаў. У свежым і сіласаваным выглядзе выкарыстоўваецца на корм с.-г. жывёле: пераважна буйн. раг. жывёле (10—15 кг за суткі), у невял. колькасці свінням і авечкам. Бацвінне бульбы з-за наяўнасці ў ім шкоднага хім. рэчыва — саланіну — даюць абмежавана; нельга скормліваць яго цяжарнай жывёле і маладняку.
т. 2, с. 360
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)