ві́смут, ‑у, М ‑муце, м.

1. Хімічны элемент, крохкі серабрыста-шэры з ружовым адценнем метал.

2. Лякарства, прыгатаванае з прэпаратаў гэтага элементу.

[Лац. Bismuthum.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

артакла́з, ‑у, м.

Каліевы палявы шпат, пародаўтваральны мінерал, якому ўласцівы белы, шэры, ружовы і інш. колеры; шырока выкарыстоўваецца ў шкляной і керамічнай прамысловасці.

[Грэч. orthos — прамы і klasis — разлом.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падгру́дак, ‑дка, м.

1. Адвіслая скура пад шыяй у некаторых жывёл. Падгрудак у быка.

2. Пер’е на грудзях пад шыяй у птушак. Шэры падгрудак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сі́вы ‘белы, серабрысты (пра валасы)’, ‘колеру попелу; шэры’ (ТС, Нас., Байк. і Некр., Сержп., ТС, Сл. ПЗБ), сівы́ ‘тс’ (ТСБМ, Ласт., ТС, Сл. ПЗБ, Стан.), сы́вы ‘шэры’ (Сл. Брэс.), сіве́ць ‘станавіцца сівым’ (ТСБМ). Укр. си́вий, рус. си́вый, ст.-рус. сивъ, польск. siwy, в.-луж. sywy, чэш., славац. sivý, серб.-харв. си̏в, славен. sív, балг. сив, макед. сив ‘шэры, сівы’, ст.-слав. сивъ. Прасл. *sivъ(jь) ‘сівы, светлы, русы’. Паралелі ў літ. šývas ‘светла-шэры, сівы’, ст.-прус. sywan ‘шэры’, далей у ст.-інд. śyāváh̥ ‘карычневы, цёмна-карычневы’, авест. syāva‑, асец. sau‑ ‘чорны’ (Траўтман, 306; Майргофер, 3, 384), якія працягваюць і.-е. *kʼī‑u̯o < *і.-е. kʼī‑ ‘цёмна-шэры’ з суф. ‑u̯o > прасл. ‑vъ (Борысь, 549). БЕР (6, 633–635), Сной₁ (570–571), як і Покарны (540) узводзяць да і.-е. кораня *kʼei̯‑ ‘цёмны, сівы’. Фасмер (3, 617) сумняваецца ў сувязі з сіні (гл.), якую прапаноўвае Махэк₂ (543, 545), і з сіяць, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дрыго́ткі, ‑ая, ‑ае.

Які ўздрыгвае, дрыжыць; мігатлівы, трапяткі. Дрыготкія пальцы. Дрыготкі голас. Дрыготкае святло. □ Яны стаялі ў дрыготкім кузаве, успёршыся на шэры брызент кабіны. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спапяле́лы, ‑ая, ‑ае.

Які ператварыўся ў попел. Ляжалі спапялелыя руіны, і цяжкі, прыгорклы, агідны пах ішоў ад іх. Самуйлёнак. // перан. Які набыў колер попелу; шэры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

schal

a без сма́ку, прэ́сны (пра напоі); перан. по́шлы, шэ́ры

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

дзярно́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да дзёрну, з’яўляецца дзёрнам. Незабыўныя мясціны: Лес, і лес, і лес. Як мядзведзь, на шчыт дзярновы Шэры мох узлез. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падзо́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да падзолу. // Разм. Які падобны на падзол. На стале лусту хлеба паклаў. Хлеб, як скіба падзольная, Чэрствы і шэры. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

руса́к, ‑а, м.

Шэры заяц, які захоўвае (у адрозненне ад беляка) аднолькавую афарбоўку зімой і летам. На тэрыторыі Беларускай ССР вядуцца зайцы русакі і белякі. «Беларусь».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)