заступі́цца, ‑ступлюся, ‑ступішся, ‑ступіцца; зак., за каго-што і без дап.
Стаць на абарону каго‑, чаго‑н. Петражыцкага не каралі. Заступіўся Сямён Калінавіч. Пташнікаў. — [Булай] заўсёды заступіцца, дапаможа, калі хто са сваіх рабочых трапіць у бяду. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэнісі́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Ігрок у тэніс. — Калі думкі тэнісіста лунаюць па-за кортам, яму цяжка разлічваць на поспех, — у тон яму адказвала Валя, чакаючы, што Павел зразумее намёк і раскажа пра свае турботы. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мо́дны, ‑ая, ‑ае.
1. Зроблены па модзе, адпаведна з модай. Модны капялюш. □ Сіняе паліто з чорным коцікавым каўняром было моднае, шчыльна аблягала .. [Ірыніну] постаць. Чорны. Бант быў чорны, а па чорнаму — чырвоныя і белыя гарошыны, вельмі модны бант. Мікуліч.
2. Які прытрымліваецца моды, ідзе за модай. Перад.. [Алесем] стаяў Кібрык. У светлым касцюме, вясенні, модны. Шыцік.
3. Які мае адносіны да моды (у 2 знач.).
4. Які карыстаецца папулярнасцю, агульным прызнаннем у гэты перыяд. Модны пісьменнік. Модны раманс. □ Кібрык сеў за піяніна, узяў акорд з моднай песенькі. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вібры́раваць, ‑руе; незак.
1. Знаходзіцца ў стане вібрацыі. Устанавілі, што станок пры павышаных абаротах сапраўды вібрыраваў. Кулакоўскі. Калі круціўся прапелер, агромністы жалезны дах напружана вібрыраваў. Паслядовіч.
2. Дрыжаць, пералівацца. Голас Булая вібрыраваў на самых высокіх нотах. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
во́нкі, прысл.
Разм. У знадворны, вонкавы бок; на паверхні, звонку. Маладосць яшчэ біла ў.. [Васіліне] крыніцай і вырывалася вонкі, звяртаючы на сябе ўвагу. Хадкевіч. А неўзабаве здарылася яшчэ горшае: ураз страцілі энергію батарэі ўсіх робатаў, якія знаходзіліся вонкі. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свяці́льнік, ‑а, м.
Разм.
1. Тое, што і свяцільня. Потым успыхнула святло — пад нізкай каменнай столлю віселі цьмяныя электрычныя свяцільнікі. Шыцік.
2. перан. Тое, што і светач (у 3 знач.). Гэта — свяцільнік Бабруйшчыны, — рэкамендаваў Тарас Іванавіч Садовіча. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скалі́сты, ‑ая, ‑ае.
З мноствам скал; падобны на скалы. Горы цягнуліся далёка-далёка, як хапала вока. Голыя, скалістыя, пахмурыя. Шыцік. На скалістых выступах стракацелі рознакаляровыя хусткі, кашулі, плацці. Савіцкі. // Трывалы, як скала. Золата ў нетрах залегла скалістых. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
маўля́ў, часціца.
Разм. Ужываецца пры ўскоснай перадачы чужой уяўнай мовы. Дзед ганарыўся галубамі: маўляў, ні ў каго няма такіх разумных птахаў, як у яго... Сабаленка. На прыступках Алесь затрымаўся. Махнуў рукой сябрам, якія чакалі яго, маўляў, зараз прыйду. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ніко́лі, прысл.
Ні ў які іншы час; ні пры якіх умовах, акалічнасцях. Сцёпку ніколі не даводзілася быць на станцыі. Колас. Я ніколі яшчэ нікому не пісаў пісем. Якімовіч. [Алесь:] — Па-сапраўднаму шчаслівы той, хто ніколі не адчувае поўнага задавальнення. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нату́га, ‑і, ДМ ‑тузе, ж.
Празмернае напружанне сіл. Конь з натугай вырываў ногі з чорнай твані. Лобан. Бурмакоў націснуў плячом, чырванеючы ад натугі. Накрыўка раптам адскочыла, адкрываючы выхад. Шыцік. / Пра машыны, механізмы. Зазвінеў матор ад вялікай натугі. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)