кол, кала́, мн. калы́, кало́ў, м.
Завостраная на канцы палка, шост.
Часаць кляновы к.
◊
Хоць кол на галаве чашы каму — пра ўпартага, няўступчывага чалавека, які не паддаецца ўгаворам.
|| памянш. кало́к, калка́, мн. калкі́, калко́ў, м., кало́чак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м. і ко́лік, -а, мн. -і, -аў, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
часа́ць², чашу́, чэ́шаш, чэ́ша; чэ́шам, чэ́шаце, чэ́шуць; чашы́; часа́ны; незак., што.
Сякерай апрацоўваць дрэва.
Ч. бярвенне.
Ч. розныя фігуркі з дрэва.
◊
Хоць кол на галаве чашы каму (разм., неадабр.) — пра ўпартага чалавека, які не паддаецца ўгаворам.
Часаць языком (разм., неадабр.) — гаварыць абы-што, пляткарыць.
|| наз. часа́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
круць межд. в знач. сказ., разг. верть;
ён тут к. у другі́ бок — он тут верть в другу́ю сто́рону;
◊ хоць к.-верць, хоць верць-к. — как ни крути́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
тро́шачку, прысл.
Разм. Тое, што і трошкі. Хоць бы трошачку ценю, Хоць бы кроплю вады, Хоць бы сівы арол Засланіў крыллем сонца! Панчанка. Нос быў трошачку задзёрты, але кірпатым яго нельга было назваць. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кару́злівы ’чалавек, ахвочы чапляцца хоць да каго, каб пачаць зваду ці бойку’ (КЭС, лаг.; Янк.). Гл. каруза.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гля́нуць сов., однокр. гля́нуть, взгляну́ть;
◊ г. хоць адны́м во́чкам — взгляну́ть хоть одни́м глазко́м
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
дамаві́на ж., разг. гроб м.;
◊ хоць у ~ві́ну кладзі́ — хоть в гроб клади́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
хва́таны: хоць у ла́таным, абы́ не ў ~ным посл. хоть бе́дно, да че́стно
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
◎ Набо ’добра што’; Я люблю черную Гапочку, хоць єна маленька//Набо єна черненька (мазыр., Шн. 3). Гл. ниба.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
патрапята́цца, ‑пячуся, ‑печашся, ‑пачацца; зак.
Трапятацца некаторы час. Няхай бы ў таго манюкі сэрца хоць патрапяталася, хоць пабалела б трошачкі. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)