варано́к, ‑нка, м.

Від ластаўкі. У гарадской ластаўкі, варанка, хвост такой жа формы, як і ў беражанкі, а грудка, брушка і шыя зусім белыя. В. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прышы́ць сов.

1. (прикрепить) приши́ть; (крупными стежками — ещё) примета́ть, пристега́ть; (тачая — ещё) притача́ть; (пуговицы — ещё) присади́ть;

2. перен., разг. (впутать, ложно приписать) приши́ть;

◊ ~шы́й кабы́ле хвост — погов. прише́й кобы́ле хвост

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

закальцава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; зак., каго.

Надзець мечанае кальцо на лапку птушкі, на хвост рыбы з мэтай вывучэння шляхоў іх перамяшчэння і пад.; акальцаваць (у 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падгіба́ць I несов. подгиба́ть; (ноги, хвост — ещё) поджима́ть, подбира́ть

падгіба́ць II сов., см. падагну́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыкры́ць, -ы́ю, -ы́еш, -ы́е; -ы́ты; зак.

1. каго-што. Закрыць, накрыць.

П. чыгунок накрыўкай.

2. каго-што. Абараніць дзеяннямі войск.

П. з аўтаматаў хвост калоны.

3. перан., што. Схаваць, не выявіць.

П. сваё хваляванне.

4. што. Ліквідаваць, закрыць (разм.).

П. ларок.

|| незак. прыкрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прыкры́цце, -я, н. (да 2 і 3 знач.) і прыкрыва́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

курдзю́к

(ад цюрк. kujruk = хвост)

тлушчавае адкладанне каля хваста ў некаторых парод авечак.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

мака́о​2

(парт. macao)

бразільскі папугай, які мае яркае апярэнне і доўгі хвост.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

АПАЛО́НІКІ,

лічынкі бясхвостых земнаводных. Развіваюцца з яйца. Жывуць у вадзе. У адрозненне ад дарослых асобін маюць прыкметы, уласцівыя рыбам (2—3 пары шчэлепаў, двухкамернае сэрца, доўгі хвост для перамяшчэння, органы прымацавання і бакавую лінію). Корм пераважна раслінны. Пасля 3—4 месяцаў развіцця гэтыя прыкметы знікаюць пры метамарфозе: сэрца робіцца трохкамерным, дыханне лёгачным, хвост знікае, вырастаюць заднія ногі і на сушу выходзіць маладое земнаводнае (напр., жабяня). Пажыва для рыб, птушак.

т. 1, с. 416

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

брахну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Аднакр. да брахаць. Убачыўшы гаспадара, Аза танютка брахнула. Караткевіч. Сабака гэтакай сустрэчы не чакаў. Брахнуў, падціснуў хвост і дзёру даў. Корбан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пы́чка ’дзюба’ (Ян.), ’мордачка, мыса’ (слонім., Сл. ПЗБ), пычэк ’біч у цэпа’ (ДАБМ, камент., 828), параўн. укр. пітка ’мордачка’, рус. пычки ’бранно о глазах человека’, пычка ’penis’, польск. py(t)ka ’кароткі жорсткі хвост каня; penis’. Паводле Махэка₂ (502), апошнія словы з’яўляюцца трансфармацыямі пад уплывам табу першаснага *pysk (гл. пысай), якое мела зыходнае значэнне, блізкае да ст.-інд. puččha‑ ’хвост, канец’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)