тэлефа́кс

(ад тэле- + лац. fac simile = рабі падобнае)

1) прыём і перадача графічнай дакументаванай інфармацыі сродкамі далёкай сувязі;

2) апарат для такой інфармацыйнай сувязі;

3) паведамленне, перададзенае або прынятае гэтым апаратам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

БАРЫ́ШНІКАЎ Міхаіл Мікалаевіч

(н. 27.1.1948, Рыга),

артыст балета. Засл. арт. Расіі (1973). Скончыў Ленінградскае маст. вучылішча (1967). З 1967 саліст Ленінградскага т-ра оперы і балета імя С.М.Кірава. З 1974 у ЗША. Супрацоўнічае з «Амерыканскім тэатрам балета» (у 1980—89 маст. дырэктар і саліст), «Нью-Йоркскім гарадскім балетам», танцаваў у трупах А.Эйлі, П.Тэйлара, Каралеўскім балеце Вялікабрытаніі, «Балеце XX стагоддзя», Марсельскім балеце і інш. З 1992 узначальвае трупу «Танцавальны праект «Белы дуб» (Фларыда, ЗША). Сярод партый: Адам («Стварэнне свету» А.Пятрова), Базіль («Дон Кіхот» Л.Мінкуса), Альберт («Жызэль» А.Адана), Шчаўкунок («Шчаўкунок» П.Чайкоўскага) і інш. Здымаецца ў тэле- і кінафільмах. Лаўрэат Міжнар. конкурсаў балета (Варна, 1966; Масква, 1969) і прэміі імя В.Ніжынскага (Парыж, 1969).

т. 2, с. 335

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

тэлегра́ф

(ад тэле- + -граф)

1) сістэма сувязі, якая забяспечвае прыём і хуткую перадачу паведамленняў на адлегласць пры дапамозе электрычных сігналаў па правадах;

2) прадпрыемства сувязі, якое ажыццяўляе прыём, перадачу і дастаўку тэлеграм.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тэлегоні́я

(ад тэле- + -гонія)

уплыў мужчынскіх палавых гармонаў на жаночы арганізм, які праяўляецца ў з’яўленні ў яе нашчадкаў ад іншага бацькоўскага арганізма прымет, што былі ўласцівы мужчынскай асобіне, з якой яна скрыжоўвалася раней.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тэлефо́н

(ад тэле- + -фон)

1) від сувязі, які дае магчымасць перадаваць вусную размову на адлегласць пры дапамозе электрычных сігналаў па правадах;

2) электраакустычны апарат для перадачы і прыёму моўнай інфармацыі; нумар такога апарата.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тэлеграфі́я

(ад тэле- + -графія)

галіна навукі і тэхнікі, якая вывучае прынцыпы пабудовы тэлеграфнай сувязі, распрацоўвае спосабы перадачы тэлеграфных сігналаў і апаратуру для рэалізацыі гэтых спосабаў, а таксама ацэньвае якасць перадачы інфармацыі па тэлеграфных каналах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ВАРЫЁМЕТР

(ад лац. vario змяняю + ...метр),

1) авіяцыйны — паказальнік скорасці падняцця і спуску лятальнага апарата. Вымярае рознасць ціскаў паветра ў атмасферы і ўнутры прылады, якая злучана з атмасферай капілярам. Пры гарыз. палёце гэтая рознасць роўная 0.

2) Варыёметр гравітацыйны — прылада для вымярэння змен паскарэння свабоднага падзення. Выкарыстоўваецца ў сейсмалогіі і гравіметрыі.

3) Варыёметр магнітны — прылада для вымярэння часовых змен геамагн. поля. Бывае стацыянарны (у магн. абсерваторыях) і палявы (для магнітаразведачных работ).

4) Варыёметр радыётэхнічны — сістэма дзвюх або больш шпуляў індуктыўнасці, адна з якіх рухомая. Прызначаны для плаўнай змены індуктыўнасці (узаемаіндуктыўнасці). Калі шпулі не злучаны, варыёметр пераўтвараецца ў высокачастотны трансфарматар з пераменнай сувяззю. Выкарыстоўваецца для настройкі тэле- і радыёпрыёмнікаў, выхадных каскадаў генератараў у шырокім дыяпазоне частот, у вымяральных прыладах.

т. 4, с. 19

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВА́ЛЬРАФ (Wallraff) Гюнтэр

(н. 1.10.1942, г. Буршайд, Германія),

нямецкі пісьменнік, публіцыст. Стаў шырока вядомы дзякуючы сваім палітычна завостраным рэпартажам, у аснове якіх — уласныя назіранні за жыццём рабочых (у т. л. замежных у ФРГ, а таксама за метадамі работы «бульварнай» прэсы («Ты нам патрэбны», 1966; «Трынаццаць непажаданых рэпартажаў», 1969; «Новыя рэпартажы», 1972; «Вы там, уверсе, мы тут, унізе», 1973, сумесна з Б.Энгельманам; «Нараджэнне сенсацыі. Чалавек, які ў Більдзе быў Гансам Эсэрам», 1977; «На самым дне», 1985; «Позірк у паперы», 1987, і інш.). Аўтар шэрагу тэле- і радыёп’ес.

Тв.:

Ganz unten. 3. Aufl. Berlin;

Weimar, 1987;

Рус. пер. — Нежелательные репортажи. М., 1982;

Репортер обвиняет: Худож. публицистика. М., 1988.

Літ.:

История немецкой литературы: Пер. с нем. М., 1983. Т. 3. С. 247, 149—250, 271.

Л.П.Баршчэўскі.

т. 3, с. 493

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

цэнзу́ра

(лац. censura)

1) пасада цэнзара 1 у Стараж. Рыме;

2) дзяржаўны нагляд за ідэйным зместам друкаваных выданняў, тэле- і радыёперадач, тэатральных пастановак і інш.;

3) установа, якая займаецца наглядам і кантролем за друкаванай прадукцыяй.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тэлемеха́ніка

(ад тэле- + механіка)

1) навука аб кіраванні на адлегласці рознымі аб’ектамі шляхам перадачы кадзіраваных электрычных або радыёсігналаў;

2) галіна тэхнікі, якая распрацоўвае і выкарыстоўвае сродкі кадзіравання, перадачы і прыёму інфармацыі па каналах электра- або радыёсувязі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)