pretensja
pretensj|a
ж. прэтэнзія;
rościć ~e do tronu — прэтэндаваць на трон;
dzika ~a! разм. беспадстаўная прэтэнзія
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Тапча́н ’нізкі ложак з дошак на козлах’, ’пакаёвая шырокая лаўка са спінкай’ (ТСБМ, Шымк. Собр., Ласт.), ’шырокая лава’ (Касп., Гарэц., Сержп. Прымхі), ’простая шырокая лава для качання бялізны’ (Нас., Байк. і Некр.), ’канапа’ (Сцяшк., Вруб., Сл. ПЗБ), топча́н ’тс’ (ТС). Укр. тапча́н, топча́н, рус. топча́н, польск. tapczan ’тс’. Цюркізм, з тат. tapčan ’узвышэнне, трон; ляжанка’. Анікін (554) мяркуе, што значэнне ’канапа’ сведчыць пра польскае пасрэдніцтва. Гл. яшчэ ЕСУМ, 5, 517.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тайпатро́н
(ад англ. type = адбітак, адлюстраванне + -трон)
электронна-прамянёвая трубка для адлюстравання інфармацыі і запісвання яе на спецыяльнай паперы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
характро́н
[ад гр. charak(ter) = знак, адлюстраванне + -трон]
электронна-прамянёвая трубка, якая выкарыстоўваецца для вывядзення інфармацыі з вылічальных машын.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АЎРАНГЗЕ́Б
(1618—1707),
апошні сапраўдны правіцель Мангольскай імперыі [1658—1707]. Сын Вял. Магола Шах-Джахана. У 1636—44 і 1652—57 быў намеснікам Дэкана. У барацьбе за трон 1658—59 забіў сваіх братоў-сапернікаў, арыштаваў бацьку. Завяршыў заваяванне Дэкана і Паўд. Індыі. Адзнака палітыкі Аўрангзеба — мусульм. нецярпімасць. Прыгнятаў індусаў. У часы яго праўлення ў Індыі ўмацаваліся еўрап. гандл. Кампаніі.
т. 2, с. 87
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БА́КСТЭР (Baxter) Рычард
(12.11.1615, Роўтан, графства Шропшыр, Вялікабрытанія — 8.12.1691),
англійскі пурытанскі прапаведнік і багаслоў. У час. Англ. рэвалюцыі 17 ст. выступаў на баку парламента, служыў капеланам аднаго з палкоў індэпендэнтаў. Пазней спрыяў вяртанню на трон Сцюартаў. Развіваў вучэнне кальвінізму, заснаваў яго разнавіднасць — бакстэрызм, які вызначаўся менш строгай трактоўкай догмату аб прадвызначэнні. Аўтар каля 200 багаслоўскіх твораў.
т. 2, с. 231
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВАСІ́ЛЬКА СВЯТАСЛА́ВІЧ,
полацкі князь 12 ст. Сын Святаслава Усяславіча, брат Прадславы (Ефрасінні Полацкай). Упамінаецца ў Іпацьеўскім летапісе пад 1132, калі полацкае веча прагнала навязанага Полацку кн. Святаполка Мсціславіча і выбрала Васільку Святаславіча на трон. З імем Васількі Святаславіча звязана ўсталяванне ў Полацку прынцыпу выбарнасці князя вечам. У 1143 выдаў дачку Марыю замуж за Святаслава Усеваладавіча.
Г.В.Штыхаў.
т. 4, с. 29
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
платынатро́н
(ад гр. platyno = расшыраю + -трон)
электравакуумны прыбор магнетроннага тыпу для ўзмацнення і генерыравання электрамагнітных ваганняў звышвысокай частаты (параўн. амплітрон).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
амплітро́н
[ад лац. ampli(ficare) = павялічваць, узмацняць + -трон]
электравакуумны прыбор магнетроннага тыпу, пры дапамозе якога ўзмацняюцца ваганні звышвысокіх частот (параўн. платынатрон).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
стабілітро́н
(ад лац. stabilis = устойлівы + -трон)
газаразрадны або паўправадніковы прыбор, напружанне ў якім мала залежыць ад току, што працякае праз яго.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)