экспатрыя́цыя
(с.-лац. expatriatio, ад лац. ex = з + patria = радзіма)
добраахвотнае або прымусовае высяленне каго-н. за межы радзімы, звязанае звычайна з пазбаўленнем грамадзянства.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ірдзе́нне і рдзе́нне, ‑я, н.
Чырвань, чырвонае ззянне, гарэнне. Паўстала з ірдзеннем суніц Радзімы зямля. Калачынскі. Я любаваўся прыгажосцю надсвіцязянскай восені — дарогай у залатым тунелі ліп і клёнаў, ірдзеннем рабінавых гронак на фоне свежай, зноў засеянай зямлі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
obrońca
м. абаронца;
obrońca ojczyzny — абаронца радзімы;
obrońca z urzędu юр. дзяржаўны абаронца (адвакат)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
нязме́рны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не паддаецца вымярэнню; неабдымны. Ходзіць сонца У нязмернай шыры, Мерыцца нырнуць У пену хваляў. Хведаровіч.
2. перан. Незвычайна глыбокі, моцны (пра пачуцці). Ніхто ж дагэтуль не знайшоў, Чым вымераць нам да Радзімы Сваю нязмерную любоў. Непачаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ра́тны, ‑ая, ‑ае.
Уст. і высок. Ваенны, баявы. Пра камандзіра групы дыверсантаў-разведчыкаў, пра яго ратныя справы расказвалі незвычайныя гісторыі. Сіняўскі. Ратны подзвіг героя ўмацоўвае .. волю [жывых] да працоўных подзвігаў на славу радзімы. Бярозкін. Вышэй ратнага подзвігу ставіць паэт [М. Багдановіч] подзвіг маці. Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ро́дны, -ая, -ае.
1. Які знаходзіцца ў кроўнай роднасці, а таксама наогул у роднасці (у 1 знач.).
Р. брат.
Родная цётка.
Гасціць у родных (наз.).
2. Свой па нараджэнні, па духу, па звычках.
Родная вёска.
Родная мова (мова сваёй радзімы, на якой гавораць з дзяцінства).
3. Дарагі, любы, мілы (у звароце).
○
Родны склон — склон, які адказвае на пытанні: каго? чаго?
|| ласк. ро́дненькі, -ая, -ае (да 3 знач.; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прывіта́нне, -я, мн. -і, -яў, н.
1. Словы, рух, жэст, звернутыя да каго-н. як знак добразычлівасці, дружалюбнасці, добрага пажадання і пад.
Адказаць на чыё-н. п.
Перадаць п.
2. нязм. Зварот да блізкага знаёмага пры сустрэчы (разм.).
П.!
Куды крочыш?
3. Вусны або пісьмовы зварот да каго-н. з выказваннем асабістай прыязнасці, добрага пажадання, салідарнасці і пад.
Гарачае п. абаронцам Радзімы.
Паслаць п. юбіляру
|| прым. прывіта́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
flag1 [flæg] n. сцяг;
hoist/raise the flag узніма́ць/уздыма́ць сцяг;
The flags were at half mast. Сцягі былі прыспушчаныя (у знак жалобы).
♦
fly/show/wave the flag дэманстрава́ць патрыяты́зм/падтры́мку сваёй радзі́мы, арганіза́цыі і да т.п.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
БРАЎН Мікалай Леапольдавіч
(15.1.1902, с. Парахіна Арсеньеўскага р-на Тульскай вобл. — 12.2.1975),
рускі паэт. Скончыў Ленінградскі пед. ін-т (1929). У зб-ках «Даліны Радзімы маёй» (1947), «Жывапіс» (1963), «Вехі часу» (1971), «Да вяршыні веку» (1975) адлюстраваў жыццё Радзімы, яе гісторыю, прыгажосць роднай зямлі. Пераклаў на рус. мову творы Я.Купалы, Я.Коласа, М.Багдановіча, Ф.Багушэвіча, П.Глебкі, А.Куляшова, М.Танка, П.Панчанкі, В.Таўлая і інш. На бел. мову творы Браўна пераклалі А.Бялевіч, А.Бачыла, С.Грахоўскі, А.Грачанікаў, А.Зарыцкі, М.Калачынскі, Ю.Свірка.
Тв.:
Избранное. Т. 1—2. Л., 1972;
Бел. пер. — Ленінградскае неба. Мн., 1977;
У кн.: Прызнанне: Вершы паэтаў Ленінграда. Мн., 1979.
Літ.:
Филиппов Г. Николай Браун: Жизнь и поэзия. Л., 1981.
т. 3, с. 251
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
прыві́ць I сов. приви́ть;
п. любо́ў да радзі́мы — приви́ть любо́вь к ро́дине;
п. працо́ўныя на́выкі — приви́ть трудовы́е на́выки
прыві́ць II сов. (свивая, прикрепить) приви́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)