радыёметэарало́гія, ‑і, ж.

Навука, у якой вывучаюцца атмасферныя працэсы і іх уплыў на распаўсюджанне радыёхваль і якая атрымлівае метэаралагічную інфармацыю з дапамогай радыётэхнічных сродкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

формаўтварэ́нне, ‑я, н.

1. Утварэнне, з’яўленне новых форм. Формаўтварэнне раслін. Працэсы формаўтварэння.

2. Утварэнне граматычных форм аднаго і таго ж слова; словазмяненне. Разгляд формаўтварэння слова.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інгібі́тар, ‑у, м.

Спец.

1. Рэчыва, якое замаруджвае працяканне хімічных рэакцый або спыняе іх.

2. Рэчыва, якое паніжае актыўнасць ферментаў у арганізме або тармозіць біялагічныя працэсы.

[Ад лац. inhibere — затрымліваць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

віталі́зм, ‑у, м.

Рэакцыйная ідэалістычная плынь у біялогіі, згодна з якой усе з’явы і працэсы ў жывых арганізмах тлумачацца не матэрыяльнымі прычынамі, а наяўнасцю ў іх звышнатуральнай сілы.

[Фр. vitalisme.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інтэлектуалі́зм, ‑у, м.

1. Кніжн. Насычанасць думкамі, ідэямі; філасофская змястоўнасць.

2. У псіхалогіі — ідэалістычны напрамак, які абсалютызуе інтэлектуальныя працэсы, адрываючы іх ад жыццёвай асновы і агульна-гістарычнай практыкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

электрахі́мія, ‑і, ж.

Раздзел фізічнай хіміі, які вывучае працэсы, што ўзнікаюць пры ўзаемных пераўтварэннях хімічнай і электрычнай энергіі. // Галіна прамысловасці, звязаная з выкарыстаннем гэтых працэсаў для практычных мэт.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кало́ід, -у, М -дзе, м. (спец.).

Некрышталізаванае клеепадобнае рэчыва (бялок, крухмал і інш.), прамежкавае паміж растворам і эмульсіяй.

|| прым. кало́ідны, -ая, -ае і калаіда́льны, -ая, -ае.

К. раствор.

○

Калоідная сістэма — гетэрагенная сістэма, якая складаецца з мноства дробных часцінак якога-н. рэчыва, што знаходзіцца ў суспензаваным стане ў аднародным асяроддзі.

Калоідная хімія — раздзел фізічнай хіміі, у якім разглядаюцца працэсы ўтварэння і разбурэння дысперсных сістэм.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абудзі́цца, абуджу́ся, абу́дзішся, абу́дзіцца; зак.

1. Тое, што і прачнуцца.

А. на досвітку.

А. ад крыку.

2. перан. Ажывіцца, напоўніцца шумам, гоманам.

Вуліца абудзілася ад начной цішыні.

Прырода абудзілася да новага жыцця.

3. перан. Узнікнуць, выявіцца (пра пачуцці, уласцівасці, якасці).

Абудзілася пачуццё адказнасці за справу.

4. Вярнуцца да жыцця, дзейнасці, аднавіць жыццёвыя працэсы.

Прырода абудзілася да новага жыцця.

|| незак. абуджа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

электро́ніка, ‑і, ДМ ‑ніцы, ж.

Раздзел фізікі, які вывучае электронныя працэсы ў вакууме, газах, цвёрдых целах. // Галіна тэхнікі, якая займаецца распрацоўкай, вытворчасцю і выкарыстаннем электронных прыбораў.

•••

Квантавая электроніка — раздзел фізікі, які вывучае працэсы генерацыі і ўзмацнення электрамагнітных хваль, што адбываюцца на аснове індуцыраванага выпрамянення квантавых сістэм (атамаў і малекул).

Ядзерная электроніка — галіна радыёэлектронікі, якая распрацоўвае метады і электронныя прылады для апрацоўкі электрычных і светлавых сігналаў ад дэтэктараў ядзерных выпрамяненняў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэктані́чны, ‑ая, ‑ае.

Спец.

1. Які мае адносіны да тэктонікі, да зрухаў і дэфармацыі зямной кары. Тэктанічныя працэсы.

2. Які мае адносіны да будовы і развіцця зямной кары. Тэктанічная карта. Тэктанічны перыяд.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)