Verbum

мецэна́т, ‑а, М ‑наце, м.

У памешчыцка-буржуазным асяроддзі — багаты апякун навук і мастацтва. Уладальнік маёнтка пан Вашамірскі вярнуўся з-за граніцы і рашыў зрабіцца «мецэнатам мастацтва». Пшыркоў.

[Ад імя рымскага багацея Мецэната, які падтрымліваў паэтаў.]

сана́та, ‑ы, ДМ ‑наце, ж.

Музычны твор з трох або чатырох частак, розных па свайму характару і тэмпу, адна з якіх мае форму санатнага алегра. Санаты Бетховена.

[Іт. sonata.]

по́кат, ‑у, М ‑наце, м.

Тое, што і раскат. Палешукі стаялі, як строгія і справядлівыя суддзі, але сур’ёзныя твары іх часта рабіліся вясёлымі, і дружныя пакаты смеху напаўняла вуліцу. Колас.

магна́т, ‑а, М ‑наце, м.

Буйны феадал, памешчык у некаторых краінах Еўропы (пераважна ў ранейшай Польшчы і Венгрыі). // Багач, буйны капіталіст. Нафтавы магнат. □ Гонка ўзбраенняў прыносіць фантастычныя барышы магнатам капіталу. «ЛіМ».

[Ад лац. magnatus — знатны чалавек, вяльможа.]

дзя́дзечка, ‑і; Р мн. ‑чак; м.

Ласк. да дзядзька (звычайна пры звароце). — А, дзядзька! дзядзечка, саколік! Насып мне ягад у прыполік! Колас. — Вы, дзядзечка, шапку забыліся, наце! — Яму празвінеў галасок хлапчаняці. Арочка.

дурно́та, ‑ы, ДМ ‑ноце і дурната́, ‑ы, ДМ ‑наце, ж.

Тое, што і дурасць. Сэрца маці згаджалася, а розум пратэставаў, баяўся, каб, крый божа, не нарабіла [дачка] глупства па дурноце. Васілевіч.

карбана́т, ‑у, М ‑наце, м.

Спец.

1. Соль вугальнай кіслаты (сода, паташ і інш.).

2. Мінералы, якія з’яўляюцца вуглякіслымі солямі розных металаў.

3. Чорны алмаз дробназярністай будовы, які прымяняецца для бурэння, шліфоўкі.

[Ад лац. carbo, carbonis — вугаль.]

відната́, ‑ы, ДМ ‑наце, ж.

Пра наяўнасць вялікай колькасці святла дзе‑н. А перад насыпам такая відната, хоць кніжкі чытай: кожная травінка асветлена. Мележ. [Мурашка:] — На дварэ дзень, відната, а мы спаць сабраліся. Пальчэўскі.

пансіяна́т, ‑а, М ‑наце, м.

1. Поўнае ўтрыманне таго, хто жыве дзе‑н. (у некаторых навучальных установах, на курортах і пад.).

2. Від гасцініцы, дзе можна атрымаць месца для начлегу, для стаянкі аўтамабіляў і пад.

[Фр. pensionnat.]

інтэрна́т, ‑а, М ‑наце, м.

Памяшканне для сумеснага жыцця асоб, якія вучацца ў адной навучальнай установе або працуюць на адным прадпрыемстве. Студэнцкі інтэрнат. □ На вяселле Андрэй запрасіў хлопцаў, з якімі жыў у заводскім інтэрнаце. Шахавец.

•••

Школа-інтэрнат гл. школа.

[Ад лац. internus — унутраны.]