магналі́т, ‑у, М ‑ліце, м.
Будаўнічы матэрыял — вогнеўстойлівая маса з сумесі магнезіяльнага цэменту, драўняных апілак, азбеставых валокнаў і інш. напаўняльнікаў і фарбавальных рэчываў.
[Ад лац. magnesia — магнезія і грэч. líthos — камепь.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зампалі́т, ‑а, М ‑ліце, м.
Намеснік начальніка па палітычнай частцы. Тут, у арміі, [Сцяпан] таксама хутка пайшоў угору: праз паўгода начапіў трохкутнікі зампаліта. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
галалі́т, ‑у, М ‑ліце, м.
Пластмаса з бялковага рэчыва — казеіну, падобная на натуральны рог, але цвярдзейшая і менш эластычная за яго. Гузік з галаліту.
[Ад грэч. gala — малако і litos — камень.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уралі́т, ‑у, М ‑ліце, м.
1. Мінерал валакністай будовы; разнавіднасць рагавой падманкі.
2. Спецыяльная сумесь, якая ўжываецца для вырабу вогнеўстойлівага кардону, электраізалятараў і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
далі́ць, -лію́, -ліе́ш, -ліе́; -ліём, -ліяце́, -лію́ць і далью́, -лье́ш, -лье́; -льём, -льяце́, -лью́ць; далі́ў, -ліла́, -ліло́, -лілі́; далі́ -лі́це; -лі́ты; зак., што і чаго.
Наліваючы, дабавіць да якога-н. узроўню.
Д. гаршчок.
Д. у шклянку заваркі.
|| незак. даліва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сатэлі́т, -а, М -лі́це, мн. -ы, -аў, м.
1. У Старажытным Рыме: узброены найміт-целаахоўнік.
2. перан. Выканаўца чужой волі, паслугач, памагаты (кніжн.).
3. Спадарожнік планеты (спец.).
Месяц — с.
Зямлі.
4. Дзяржава, фармальна незалежная, а па сутнасці падпарадкаваная іншай, больш моцнай дзяржаве.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ксілі́т, ‑у, М ‑ліце, м.
Рэчыва ў выглядзе бясколерных крышталяў салодкага смаку, якое выкарыстоўваецца ў харчовай прамысловасці замест цукру для хворых дыябетам. Цукеркі на ксіліце.
[Ад грэч. xylon — дрэва.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перлі́т, ‑у, М ‑ліце, м.
Спец.
1. Шклопадобная вулканічная парода, якая выкарыстоўваецца як будаўнічы і ізаляцыйны матэрыял.
2. Адна са структурных частак жалезавугляродзістых сплаваў (сталі, чыгуну).
[Фр. perlite.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
касмапалі́т, ‑а, М ‑ліце, м.
1. Прыхільнік касмапалітызму; чалавек, які лічыць, што ён не належыць ні да якой нацыянальнасці.
2. Расліна або жывёліна, якая распаўсюджваецца па ўсім свеце.
[Ад грэч. kosmopolítēs — грамадзянін свету.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
радыкулі́т, ‑у, М ‑ліце, м.
Хвароба карэньчыкаў спіннамазгавых нерваў. [Хадося:] У мяне спіна не гнецца, радыкуліт. Навуменка. Тарфяныя гразі выкарыстоўваюцца пры лячэнні такіх хвароб, як рэўматызм, радыкуліт, ішыяс. «Маладосць».
[Новалац. radiculitis, ад лац. radicula — карэньчык.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)