keel

I [ki:l]

1.

n.

кіль -я m. (у дні́шчы карабля́, ло́дкі)

2.

v.t.

перакулі́ць

3.

v.i.

перакулі́цца

•

- keel over

II [ki:l]

n.

пласкадо́ннае судно́ (для пераво́зкі ву́галю)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

пагрузі́ць, ‑гружу, ‑грузіш, ‑грузіць; зак., каго-што.

1. Змясціць на які‑н. транспарт груз, людзей і пад. Пагрузіць у машыны людзей. Пагрузіць дровы. □ Мінута — батальён на нагах.. Пагрузілі на лодкі ўсе кулямёты. Колас.

2. і без дап. Грузіць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уклю́чына, ‑ы, ж.

Прыстасаванне для замацавання вясла на борце лодкі. Уключына рулявога вясла. □ Бразнулі ўключыны, жалезная лодка крута павярнулася і паплыла да майго берага. Чыгрынаў. Унізе стукнула вясло ва ўключыне, і лётчыкі ўбачылі старога, які паказаўся з-за абрывістага берага. Алешка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Капо́ра 1 ’ланцуг для прывязвання лодкі’ (петрык. Мат. Гом.). Няясна. Магчыма, у выніку распадабнення з какора (гл.) ’крывы камель, корань дрэва’, семантыка якой развівалася наступным чынам: ’крывы камель (дуба), які выкарыстоўваўся ў якасці шпангоўта лодкі’ > верхняя частка шпангоўта, за якую прывязвалі лодку’ > ’ланцуг’.

◎ Капо́ра 2, напора ’а нічога, дармо’, ’няхай сабе, ліха з ім’ (пін., Нар. лекс., Жыв. сл.). Відавочна, з’яўляецца працягам укр. капар. якое з іўрыцк. kappärä ў пераносным значэнні ’варты жалю’, ’мізэрны’, ’нічога не варты’, якое з дзеяслова карат ’пакрываць’ кірзгг ’выбачыць, пакрыць віну’ (ЕСУМ, 2, 369).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шарава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак.

1. каго-што. Чысцячы, вадзіць чым-н. узад і ўперад па паверхні.

Ш. падлогу.

2. што аб што, па чым і чым. Церці (у 1 знач.) паверхняй аднаго прадмета аб паверхню другога.

Кола шаруе аб дошку.

Дно лодкі шаравала аб зямлю.

|| зак. вы́шараваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны (да 1 знач.) і пашарава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны.

|| наз. шарава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

распу́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каго-што.

Напалохаўшы, разагнаць у розныя бакі. Відаць, валтузня з ляшчом распудзіла рыбу, і Косціку зноў прыйшлося сядзець без занятку доўгі час. Ляўданскі. — Без лодкі мы тут не дадзім рады, — апаў духам Іван. — Распудзім толькі баброў... Масарэнка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ру́бка ж марск Déckkabine f -, -n, Déckhaus n -es, -häuser; Turm m -(e)s, Türme (падводнай лодкі);

баява́я ру́бка Kommándoturm m;

шту́рманская ру́бка Kártenraum m -(e)s, -räume, Kártenhaus n -es, -häuser

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

дэ́ка ​1

(ням. Decke = накрыўка, века)

1) частка корпуса струнных інструментаў, якая служыць для ўзмацнення гуку;

2) падбарабанная або надбарабанная частка малатарні;

3) пакрыццё носа і кармы лодкі, якое засцерагае яе ад залівання вадой.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

◎ Ле́ўны ’дажджлівы’ (ТС), як і лёўка, лёвачка ’кубак’ (Касп.), ’чарпак з кароткай ручкай, якім выліваюць ваду з лодкі’ (Касп.; полац., З нар. сл.), адносіцца генетычна да прасл. levati — дзеяслова шматразовага дзеяння ад Ibjati ’ліць’ > напр., укр. льляти, польск. lać. Гл. таксама лея.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вясло́ ​1, ‑а; мн. вёслы, вёсел; н.

Лопасць з доўгім дзяржаннем, прызначаная для веславання. Дзесь ціха праплыве лодка, плясне вясло, пачуецца стрыманы смех. Васілевіч. А няма ні лодкі, ні парома, Ні абломка слізкага вясла. Пысін.

вясло́ ​2, ‑а; мн. вёслы, вёсел; м.

Нізка аднародных прадметаў. Вясло абаранкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)