біятэхнало́гія
(ад бія- + тэхналогія)
сукупнасць метадаў і прыёмаў атрымання карысных чалавеку прадуктаў пры дапамозе жывых агентаў 4.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
карата́ж
(фр. carottage)
геафізічнае даследаванне буравых свідравін з мэтай выяўлення карысных выкапняў і вывучэння геалагічнай будовы мясцовасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ГРАВІТАЦЫ́ЙНАЕ АБАГАЧЭ́ННЕ карысных выкапняў, спосаб абагачэння карысных выкапняў, засн. на розніцы шчыльнасці і скорасці падзення мінералаў у водным або паветр. асяроддзі ці ў суспензіі. Адрозніваюць гравітацыйнае абагачэнне ў вертыкальным патоку вады або паветра, які бесперапынна пульсуе (т.зв. адсадка), у цяжкіх суспензіях, растворах і вадкасцях, на канцэнтрацыйных сталах і ў шлюзах, сепаратарах (пнеўматычных, вінтавых, шнэкавых, супрацьточных) і гідрацыклонах, мыечных жалабах і інш. Гравітацыйным спосабам абагачаюць каменны вугаль, сланцы, руды, азбест, каалін і інш.
т. 5, с. 382
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
гіпаге́нны
(ад гіпа- + -генны);
г-ае радовішча — паклады карысных выкапняў, якія ўзніклі ў глыбінных частках Зямлі (параўн. гіпергенны).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
металаме́трыя
(ад метал + -метрыя)
геалагічны метад пошукаў металічных карысных выкапняў, заснаваны на вывучэнні размеркавання хімічных элементаў па плошчы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
інтраду́кцыя, ‑і, ж.
Спец.
1. Кароткі музычны ўступ, які папярэднічае асноўная частцы музычнага твора. Як у першай, так і ў другой оперы Глінка стварыў небывалыя па сваёй прыгажосці сімфанічныя карціны, інтрадукцыі, сімфанічныя антракты. «ЛіМ».
2. Перасяленне чалавекам карысных жывёл і раслін у мясцовасці, дзе іх раней не было. Інтрадукцыя новых сартоў яблынь.
[Лац. introductio — увяданне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разве́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.
1. Абследаванне чаго-н. са спецыяльнай мэтай.
Р. карысных выкапняў.
2. Дзеянні вайсковых груп, дазораў і пад. для атрымання звестак аб праціўніку і мясцовасці, якую ён займае.
У разведку пайшлі дабравольцы.
Паветраная р.
3. Вайсковая група, падраздзяленне і пад., якія збіраюць звесткі аб праціўніку.
Камандзір разведкі.
4. Здабыванне звестак аб эканамічным, палітычным становішчы іншых дзяржаў, іх ваенным патэнцыяле; арганізацыя, група асоб, занятая здабываннем такіх звестак.
|| прым. разве́дачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гідраша́хта
(ад гідра- + шахта)
прадпрыемства горнай прамысловасці, дзе здабычу каменнага вугалю або іншых карысных выкапняў праводзяць з прымяненнем гідрамеханізацыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
кар’е́р 1, ‑у, м.
Самы хуткі бег каня з пачарговай перастаноўкай разам пярэдніх і задніх ног. Пусціць каня ў кар’ер.
•••
З месца ў кар’ер гл. месца.
[Фр. carrière.]
кар’е́р 2, ‑а, м.
Месца здабычы карысных выкапняў адкрытым спосабам; месца, дзе капаюць гліну, пясок і пад. Тарфяны кар’ер. Пясчаны кар’ер. □ За цагельняй — кар’еры, у якіх капаюць гліну. Навуменка.
[Фр. carrière.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акліма́цыя
(ад лац. ас + клімат)
сукупнасць карысных гомеастатычных змен у арганізме, якія даюць яму магчымасць існаваць пры змене ўмоў асяроддзя.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)