вісе́ць, вішу́, вісі́ш, вісі́ць; вісі́м, вісіце́, вісяць; вісі́; незак.
1. Будучы прымацаваным да чаго-н., знаходзіцца ў вертыкальным становішчы без апоры.
Люстра вісіць над сталом.
Аб’ява вісіць на дзвярах.
Капялюш вісіць на вешалцы.
Самалёты вісяць над полем бою (перан.: лятаюць, кружачыся). Сукенка з аднаго боку вісіць (спадае, не аблягае фігуру). В. у паветры (перан.: знаходзіцца ў няпэўным становішчы). В. на тэлефоне (перан.: часта і доўга гаварыць па тэлефоне; разм.).
2. Выдавацца, выступаць уперад якой-н. сваёй часткай, навісаць.
Скала вісела над дарогай.
Бяда вісела над галавой (перан.).
◊
Вісець над каркам (разм.) — дакучаць каму-н.
Вісець на валаску (разм.) — знаходзіцца ў небяспечным становішчы.
Вісець на карку (разм., неадабр.) — быць на ўтрыманні ў каго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
висе́ть несов., в разн. знач. вісе́ць;
ла́мпа виси́т над столо́м ля́мпа вісі́ць над стало́м;
скала́ виси́т над доро́гой скала́ вісі́ць над даро́гай;
пла́тье с одного́ бо́ку виси́т суке́нка з аднаго́ бо́ку вісі́ць;
◊
висе́ть на волоске́ вісе́ць на валаску́;
висе́ть в во́здухе вісе́ць у паве́тры;
висе́ть на ше́е вісе́ць на шы́і.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
эстака́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ка́д, ж.
1. Збудаванне ў выглядзе моста для падняцця шляхоў зносін над паверхняй зямлі, над вадой, якое дазваляе праезд або праход пад ім, а таксама збудаванне ўвогуле для падняцця дарогі на некаторую вышыню.
2. Падводная загарода з паляў (спец.).
|| прым. эстака́дны, -ая, -ае.
Э. праезд.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
злоII нареч. зло́сна; (сердито) сярдзі́та; (жестоко) лю́та; см. злой;
зло пошути́ть (над кем) зло́сна пажартава́ць (з каго).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
схілі́цца, схілю́ся, схі́лішся, схі́ліцца; зак.
1. Нагнуцца, нахіліцца над кім-, чым-н.
С. над калыскай дзіцяці.
Вярба схілілася над возерам.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Павярнуць да якіх-н. межаў (часавых або прасторавых).
Дзень схіліўся к вечару.
3. перан. Згадзіўшыся з чым-н., абдумаўшы што-н., зрабіць адпаведны вывад.
С. на бок калектыву.
|| незак. схіля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. схіле́нне, -я, н.
4. перан. Пакарыцца каму-, чаму-н.; падпарадкавацца каму-, чаму-н.
Не с. перад ворагам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вісе́ць несов., в разн. знач. висе́ть; (властвовать, господствовать над кем, чем — ещё) тяготе́ть (над кем, чем);
ля́мпа вісі́ць над стало́м — ла́мпа виси́т над столо́м;
капялю́ш вісі́ць на ве́шалцы — шля́па виси́т на ве́шалке;
аб’я́ва вісі́ць на дзвяра́х — объявле́ние виси́т на две́ри;
скала́ вісі́ць над даро́гай — скала́ виси́т над доро́гой;
суке́нка з аднаго́ бо́ку вісі́ць — пла́тье с одного́ бо́ку виси́т;
адна́ рука́ яго́ вісе́ла нерухо́ма — одна́ рука́ его́ висе́ла неподви́жно;
бяда́ вісе́ла над яго́ галаво́й — беда́ висе́ла (тяготе́ла) над его́ голово́й;
над ім вісі́ць пракля́цце — над ним виси́т (тяготе́ет) прокля́тие;
◊ в. на валаску́ — висе́ть на волоске́;
в. над ка́ркам — стоя́ть над душо́й;
в. на шы́і — висе́ть на ше́е;
в. на тэлефо́не — висе́ть на телефо́не;
в. на хвасце́ — висе́ть на хвосте́;
в. на языку́ — верте́ться на языке́;
в. (стая́ць) над душо́й (галаво́й) — висе́ть (стоя́ть) над душо́й (голово́й);
в. у паве́тры — висе́ть в во́здухе
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
знясла́віць (каго, што) сов. обессла́вить, опозо́рить, опоро́чить, осла́вить; (подвергнуть издевательству) надруга́ться (над кем, чем);
з. сумле́ннага чалаве́ка — обессла́вить (опозо́рить, опоро́чить, осла́вить) че́стного челове́ка; надруга́ться над че́стным челове́ком
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
распра́віцца¹, -пра́ўлюся, -пра́вішся, -пра́віцца; зак.
1. з кім. Учыніць расправу над кім-н., жорстка пакараць каго-н.
Р. са злачынцамі.
2. перан., з кім-чым. Управіцца з чым-н., паспець скончыць што-н. (разм.).
Р. з сенам.
|| незак. распраўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
на́пуск, -у, м.
1. гл. напусціць.
2. Частка адзення, якая свабодна звісае, выступае над чым-н.
Кофтачка з напускам.
3. Спуск сабак на звера ў час палявання (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паганя́ты, -ага, мн. -ыя, -ых, м.
1. Той, хто паганяе запрэжаных жывёл, возчык.
2. Той, хто падганяе на працы, наглядчык.
Паганятыя з бізунамі стаялі ў кожнага над каркам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)