ле́гчы, ля́гу, ля́жаш, ля́жа; ля́жам, ля́жаце, ля́гуць; лёг, лягла́ і ле́гла, лягло́ і ле́гла; ляж; зак.

1. Прыняць ляжачае становішча.

Л. на спіну.

2. Размясціцца спаць, адпачываць.

Л. на сене.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Апусціцца на якую-н. паверхню, пакрыць сабою што-н.

Снег лёг белай коўдрай.

4. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан., на каго-што. Распаўсюдзіцца на каго-н., што-н., стаць чыім-н. абавязкам.

Адказнасць ляжа на прысутных.

На яго плечы лягла гаспадарка.

5. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пралегчы, распасцерціся, працягнуцца.

Рэйкі ляглі доўгімі лініямі.

6. Пра самалёты, судны: прыняць якое-н. становішча, узяць які-н. напрамак.

Л. на зваротны курс.

○

Легчы ў (на) дрэйф — расставіць парусы так, каб судна заставалася прыблізна на адным месцы.

◊

Легчы касцьмі — загінуць у баі, памерці.

|| незак. лажы́цца, лажу́ся, лажы́шся, лажы́цца; лажы́мся, лажыце́ся, лажа́цца (да 1, 2, 4 і 6 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

wsteczny

wsteczn|y

1. пагард. рэакцыйны, кансерватыўны;

~e poglądy — рэакцыйныя погляды;

2. рэгрэсіўны; зваротны; накіраваны назад;

~y bieg — задні ход;

lusterko ~e — люстэрка задняга агляду

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

прадзе́йкацца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Прошлы час
м. - -
ж. -
н. прадзе́йкалася

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

zaimek

м. грам. займеннік;

zaimek osobowy — асабовы займеннік;

zaimek dzierżawczy — прыналежны займеннік;

zaimek wskazujący — указальны займеннік;

zaimek względny — адносны займеннік;

zaimek pytajny — пытальны займеннік;

zaimek zwrotny — зваротны займеннік

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

сабо́й зваротны займ: перакладаецца найчасцей зваротным займ з прыназ mit: sich (пры дзейніку ў 3-й асобе); mich, mir, uns (пры дзейніку ў 1-й асобе); dich, dir, euch (пры дзейніку ў 2-й асобе);

над сабо́й я ўба́чыў самалёт über mir sah ich ein Flúgzeug

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Паро́цца ’калоць, пароць адзін аднаго чым-небудзь вострым; разрывацца, разыходзіцца ў шве; капацца ў чым-небудзь; марудна рабіць што-небудзь, корпацца’. Зваротны дзеяслоў да пароць (гл.); але адносна паро́цца ў яго апошнім значэнні існуе версія Махэка₂ (434) аб яго адменным паходжанні. Параўн. рус. дыял. поро́ться ’займацца чым-небудзь, спяшацца з чым-небудзь’, укр. пор́отися ’займацца хатняй гаспадаркай; гатаваць; поркацца’, польск. porać się, parać się ’займацца чым-небудзь’, в.-луж. porać, н.-луж. poroś ’рабіць нешта, гатаваць, даглядаць’, чэш. parati se ’рабіць нешта, займацца нечым; корпацца, поркацца’. Зыходным значэннем Махэк лічыць ’рабіць нешта’ якое, на яго думку, можа узыходзіць да пара́ (гл.). Але параўн. яшчэ по́ркацца < по́ркаць у аналагічным значэнні. Сюды ж паро́цька ’чалавек, які павольна працуе, які кепска ведае сваю справу’ (Гарэц.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сво́лак ‘падоўжная бэлька, якую клалі на сохі ў гаспадарчым будынку’ (ЛА, 4, ТС, Сл. Брэс., Ян.; гродз., баран., Сл. ПЗБ), ‘дзве папярочныя бэлькі ў адрыне’ (Скарбы), ‘апорная бэлька пад столлю, атрама’ (гродз., ЛА, 4; Сержп. Прымхі), сво́лак, свало́к ‘бэлька’ (Мат. Гом.), свёлак ‘шост каля печы для прасушвання адзення’ (воран., Сл. ПЗБ). Укр. сво́лок ‘бэлька, якая падтрымлівае столь; маціца’, рус. сво́лок паўдн. ‘бэлька, маціца’, паўн. ‘навой у кроснах, на які набіваецца аснова’, чэш. мар. svlak ‘папярочка на збітых дошках’. Зваротны дэрыват ад *свалачы, параўн. рус. своло́чь ‘сцягнуць’ з узнаўленнем этымалагічнага ‑к‑, параўн. прасл. *velkti ‘валачы’. Гл. яшчэ волак, навалак. Таго ж паходжання беласт. svołaki ‘валакуша для перавозкі плуга на поле’ (Смул.). Збліжэннем з ствол (гл.) тлумачыцца ство́лак ‘бэлька ў страсе на сохах’ (Пятк. 1).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дзеясло́ў м грам Verb [v-] n -(e)s, -en, Vérbum n -s, -ba, Zéitwort n -(e)s, -wörter, Tätigkeitswort n;

дапамо́жны дзеясло́ў Hílfsverb n, Hílfszeitwort n;

перахо́дны дзеясло́ў transitíves [-vəs] Verb;

неперахо́дны дзеясло́ў íntransitives [-vəs] Verb;

зваро́тны дзеясло́ў reflexíves [-vəs] Verb; rǘckbezügliches Zéitwort;

безасабо́вы дзеясло́ў ún persönliches Verb;

дзеясло́ў зако́нчанага ста́ну volléndetes [perfektíves] Verb

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

сябе́

займеннік, зваротны, безасабовы

адз.
-
Н. -
Р. сябе́
Д. сабе́
В. сябе́
Т. сабо́й
сабо́ю
М. сабе́

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

падме́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Прошлы час
м. падме́ўся падме́ліся
ж. падме́лася
н. падме́лася
Дзеепрыслоўе
прош. час падме́ўшыся

Крыніцы: piskunou2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)