Verbum

ране́й, прысл.

1. гл. рана².

2. Да пэўнага, указанага моманту.

Прыйсці на дзве гадзіны р.

3. У мінулым, да гэтага, да нядаўняга часу.

Р. тут было балота.

4. Спачатку, найперш.

Р. выслухай, а потым гавары.

стачы́ць³, стачу́, сто́чыш, сто́чыць; сто́чаны; зак., што.

1. Злучыць швом.

С. дзве полкі.

2. Звязаўшы канцы, зрабіць даўжэйшым.

С. вяроўку.

3. Змацаваць зваркай (спец.).

С. трубы.

|| незак. сто́чваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. сто́чванне, -я, н.

два, двух, двум, двума́, (аб) двух, м. і н.; дзве, дзвюх, дзвюм, дзвюма́, (аб) дзвюх, ж., ліч. кольк.

Лік, лічба і колькасць 2.

Двойчы д. — чатыры.

Напісаць лічбу д.

Д. сярпы.

Дзве хвіліны.

За аднаго бітага двух нябітых даюць (прыказка).

◊

Бачыць на два аршыны пад зямлёй (разм., часта іран.) — адрознівацца вялікай праніклівасцю.

Ні два і ні паўтара (разм.) — пра што-н. няпэўнае.

Як двойчы два (чатыры) — бясспрэчна, зразумела, ясна.

|| парадк. другі́, -о́е, -а́я.

Д. год.

Д. па парадку.

Другога мая.

дыле́ма, -ы, мн. -ы, -ле́м, ж.

1. Меркаванне, паводле якога прадмету прыпісваюцца дзве супярэчлівыя прыметы, якія выключаюць магчымасць трэцяй (спец.).

2. Становішча, пры якім выбар аднаго з двух супрацьлеглых рашэнняў аднолькава цяжкі.

Стаяць перад складанай дылемай.

руча́йка, -і, ДМ -а́нцы, мн. -і, -ча́нак, ж.

1. Верацяно з пражай.

Напрала дзве ручанкі.

2. Пучок валакна лёну або канапель.

Яе валасы нагадвалі ачэсаную ручанку лёну.

|| прым. руча́ечны, -ая, -ае і руча́йкавы, -ая, -ае.

здво́іць, -о́ю, -о́іш, -о́іць; -о́ены; зак., што.

1. Зрабіць што-н. двайным.

З. нітку.

2. Занава размясціць у страі ў дзве шарэнгі.

З. рады.

|| незак. здво́йваць, -аю, -аеш, -ае; наз. здво́йванне, -я, н.

|| наз. здвае́нне, -я, н.