Муля́ж ’злепак, мадэль прадмета ў натуральную велічыню’ (ТСБМ). З рус. мовы, у якой з франц. moulage ’фармоўка’ < mouler ’адліваць’ < moule ’форма’ < лац. modulus ’мера’ (Голуб-Ліер, 325).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трамбо́н ’духавы медны музычны інструмент’ (ТСБМ). Праз польскую ці рускую мовы з італ. trombone ’вялікая труба’, якое ад tromba ’труба’ (Фасмер, 4, 105; Голуб-Ліер, 490; ЕСУМ, 5, 647).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
іна́чай, прысл. і злучн.
1. прысл. Іншым спосабам, па-другому, не так. Справа пайшла іначай. □ — Жывы пра жывое думае, а як жа іначай! Іначай нельга. Чарнышэвіч. А яшчэ зусім нядаўна ўсё выглядала іначай. Кулакоўскі.
2. злучн. супраціўны. У адваротным выпадку, а то. — Тыл арміі павінен быць надзейны, Іначай мы не зможам наступаць. Глебка. — Павінна кожная рэч сваё месца ведаць, іначай, голуб мой, не парадак. Лынькоў.
•••
Не іначай (як) — падобна, што; іменна. Адкуль.. [Зелянюк] ведае? Не іначай вымудрае ўсё гэта яго маладая жвавая фантазія. Зарэцкі.
Так ці іначай гл. так.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мігрэнь ’боль галавы’ (ТСБМ). З рус. мигре́нь ’тс’, якое з франц. migraine < с.-лац. hemicrania < ст.-грэч. ἡμι ’палавіна’ + κρανίον ’чэрап’: пры мігрэні боль пачынаецца ў адной палавіне галавы’ (Голуб-Ліер, 313).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мануфакту́ра ’фабрыка, тэкстыльная фабрыка’, ’тканіны’ (ТСБМ). Са ст.-польск. manufaktura ’рамесніцкая праца ў цэху’, ’вырабы (тканіны) тэкстыльнай прамысловасці’, якое з с.-лац. manufactura < лац. manu facere ’рабіць рукамі’ (SWO, 452; Голуб-Ліер, 302).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тамта́м ’ударны музычны інструмент, разнавіднасць гонга’ (ТСБМ). З франц. tam‑tam ’тамтам’ (праз рускае або польскае пасрэдніцтва) < хіндзі ṭamṭam ’барабан’, якое з’яўляецца гукапераймальным утварэннем (ЕСУМ, 5, 513; Голуб-Ліер, 477; Фасмер, 4, 18).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Траекто́рыя ’лінія палёту ў прасторы кулі, снарада ці іншага цела’ (ТСБМ) — праз польскую ці рускую мовы з с.-вяк.-лац. traiectorius ’які перакідваецца, перамяшчаецца’ (SWO, 1980, 768; Голуб-Ліер, 486; ЕСУМ, 5, 615).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ме́лес ’кармавая патака’ (ТС), мазыр. меля́з ’павідла з гарбуза, груш, ягад’ (Вешт.). Праз польск. мову (дзе melas, melasa ’мелес’) запазычана з франц. melasse, якое з ісп. melaza ’тс’ < лац. mel ’мёд’ (Голуб-Ліер, 308).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Меню́ ’набор страў да снедання, абеду, вячэры’, ’лісток, дзе пералічаны стравы ў сталовай, кафэ, рэстаране’ (ТСБМ). Праз рус. мову (Крукоўскі, Уплыў, 80) з франц. menu ’зменшаны пералік блюд’ < лац. minutas ’зменшаны’ (Голуб-Ліер, 310).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прапанава́ць ’заявіць аб жаданні, гатоўнасці дапамагчы’, ’выказаць, унесці прапанову, параіць’, ’даручыць выканаць’ (ТСБМ, Гарэц.). З польск. proponować ’тс’ (Кюнэ, Poln., 89). Польск. з лац. proponere ’тс’ < pro‑ ’перад’ і ponere ’класці’ (Голуб-Ліер, 397).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)