прае́зд, ‑у, М ‑дзе, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. праязджаць — праехаць.
2. Месца, дзе можна праехаць. У праёме вала, які служыў праездам у Гарадок, бялелі нізенькія фігурныя, з тонкіх рэечак вароты, як праехаць грузавіку. Ракітны. // Вуліца або завулак, якія злучаюць дзве паралельныя вуліцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грэ́бень
1. Прадаўгаватая, хвалістая вяршыня гары, вала, баразны на раллі (Слаўг.).
2. Невялікае прадаўгаватае ўзвышша, грыўка (Слаўг.).
□ в. Грэбень Жытк., в. Грабянёва Маг.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
гідратрансфарма́тар
(ад гідра- + трансфарматар)
гідрадынамічная перадача, пры якой адбываецца бесступеньчатая рэгуліроўка вярчэння вала; выкарыстоўваецца ў трансмісіях аўтамабіляў, цеплавозаў і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ца́пфа
(ням. Zapfen)
1) частка вала ці восі, якая апіраецца на падшыпнік;
2) невялікі цыліндрычны выступ на сярэдзіне ствала гарматы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
шпат 1, ‑у, М шпаце, м.
Спец. Устарэлая назва мінералу, які пры ўдары расколваецца на кавалкі правільнай, геаметрычнай формы.
•••
Палявы шпат — мінерал з групы сілікатаў.
Плавіковы шпат — тое, што і плавік.
[Ням. Spat.]
шпат 2, ‑у, М шпаце, м.
Спец. Хранічнае запаленне скакальнага сустава ў каня ці рабочага вала.
[Ням. Spat.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Баўку́н ’ярмо для запрагання аднаго вала’ (КЭС, лаг.), частка ярма’ (Сцяц.). Укр. бовку́н ’ярмо для аднаго вала; вол, якога запрэглі ў адзіночку; вялікі сноп чароту’, рус. дыял. болку́н ’вупраж валоў’. Шаравольскі (Рум., 55) выводзіў укр. слова (без бел. і рус. матэрыялу) з рум. boŭ ’бык, вол’ + суф. ‑ун; так і Рудніцкі, 157. Фасмер, 1, 188 (без бел. і ўкр. матэрыялу), выводзіў з об‑ і валоку. Гэту этымалогію можна прыняць. Дзеяслоўны вакалізм быў у ступені рэдукцыі (*vъlk‑ < *vьlk‑). Такая этымалогія робіць зразумелым, чаму, напр., ва ўкр. гаворках бовку́н азначае і сноп чароту’ (*’тое, што цягнуць, нясуць, ахапка’). Гл. Краўчук, ВЯ, 1968, № 4, 127.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прачува́ць несов., разг.
1. узнава́ть (по слухам);
2. чу́вствовать, предчу́вствовать;
яна́ ~ва́ла бяду́ — она́ чу́вствовала (предчу́вствовала) беду́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мол
(іт. molo, ад лац. moles = насып)
агараджальнае збудаванне ў выглядзе доўгага вала, якое засцерагае караблі ў порце ад марскіх хваль.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ВІНТАВА́Я ПЕРАДА́ЧА,
зубчастая перадача вінтавымі коламі, восі якіх перакрыжоўваюцца пад рознымі вугламі. Дае магчымасць перадаваць вярчэнне ад аднаго вала некалькім іншым. У сувязі з кропкавым кантактам зубоў і значным слізганнем у зачэпцы вінтавая перадача хутка зношваецца і можа зашчамляцца, таму выкарыстоўваецца пераважна ў прыладах.
т. 4, с. 187
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
апазі́тны
(англ. opposite, ад лац. oppositio = супрацьстаўленне)
процілеглы;
а. рухавік — поршневы рухавік унутранага згарання з размешчанымі па розных баках каленчатага вала цыліндрамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)