кукава́цца, кукуецца; незак., безас. (звычайна з адмоўем).
Пра здольнасць зязюлі кукаваць. — А зязюлі не пачуеш ужо, — заўважыў Міканор. — Коласам падавілася. Пачне кукаваць, а не кукуецца — кашляецца: кха, кха... Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грукаце́ць, ‑качу, ‑каціш, ‑каціць; незак.
Разм. Ствараць грукат; грукатаць. Пыхкаючы сінім дымком, грукацелі, злосна чмыхалі на глейкім полі трактары. Бялевіч. У небе ярка ўспыхвалі маланкі, аглушальна грукацеў гром. Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
збале́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Змучыцца, спакутавацца (звычайна пра душу, сэрца). Сэрца маці збалела ў трывозе. Новікаў. За вайну, напэўна, дружа мой, Перажыў і ты, збалеў душой. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скупа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Пакупацца, акунуцца ў ваду. Скупалася [чайкі] ў хвалі. Як пена прыбою, бялюткімі сталі. Бялевіч. / у перан. ужыв. [Песня] скупаецца ў жытах, Высокіх і густых. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шрапне́ль, ‑і, ж.
Разрыўны артылерыйскі снарад, начынены круглымі кулямі. На ворагаў — шрапнелі град, Граната, міна і снарад. Ляцяць на іх са свістам. Бялевіч. Як вогненным градам, секанула шрапнеллю. Мележ.
[Англ. shrapnel.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ка́зань, ‑і, ж.
Тое, што і казанне (у 2 знач.). Выйшаў поп, Казань ён пачаў, павёў пра бога, Пра зямлю, Пра неба, Пекла, Рай. Бялевіч.
•••
Казань казаць гл. казаць 1.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
журбо́тнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць і журботнага. Журботнасць мелодыі. □ Цябе не агорне журботнасці цень, Калі будзе працай напоўнены дзень. Бялевіч. Гэта дзейнічае на Любіну душу — задуменнасць і журботнасць апаноўваюць ёю. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тыно́к, ‑нка, м.
Памянш. да тын; невялікі тын. Наўкол прыгожай агародкай зялёны двор абняў тынок. Машара. — Ты бяжы, мой конь, ды на Сож бяжы, Стукні капытом у стары тынок. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шо́рхлы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і шэрхлы. Па дарозе шорхлай ранкам чокае [вясна]. Бялевіч. У злубянелых шорхлых плашчыках па берагах нямой ракі стаялі бронзавыя сплаўшчыкі з баграмі, як вартаўнікі. Макарэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пахва́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які выражае пахвалу, адабрэнне. Пахвальная грамата. □ Пахвальныя словы пачулі мы і пра заатэхніка Антона Каляду. Бялевіч.
2. Які заслугоўвае пахвалы, адабрэння. Пахвальны ўчынак. Пахвальнае імкненне. Пахвальная рыса.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)