stryjostwo

н. дзядзька (брат бацькі) з жонкаю

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

cioteczny

дваюрадны; стрыечны;

cioteczny brat — стрыечны брат

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

бра́цік, ‑а, м.

Памянш.-ласк. да брат (у 1 знач.); маленькі брат. — Як бацькі мае маюцца? Як сёстры і брацікі гадуюцца? Бядуля. Між двух дрэў сястрычка Браціка за ручку З кошыкам вядзе. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Надкоснік ’шафер’ (Сл. ПЗБ), ’брат маладой, які бярэ ў маладога выкуп за касу нявесты’ (Сцяшк. Сл.), ’меншы брат маладой, які бярэ грошы за касу ў маладога’ (в.-дзв., Шатал.). Ад выразу над касой (стаяць, быць і г. д.), г. зн. быць «адказным» за касу.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Натко́сьнік ’меншы брат ці родзіч маладой’ (віл., З нар. сл.). Гл. надкосны ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пабраці́м ’той, хто звязаны з кім-н. пабрацімствам, названы брат’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., КЭС, лаг.). Рус., укр. побрати́м, польск. pobracim, чэш., славац. pobratim (з паўдн.-слав. моў — Махэк, 64), балг. побра́тим, серб.-харв. по̀братим, славен. pobrȃtim. Паводле Далабко (ZfSlPh, 3, 111), дэрыват ад pobratiti; параўн. серб.-харв. по̀братити ’зрабіць пабрацімам, братам’, славен. brátiti se, brȃtim se (гл. брат). У рус. усх. дыял. побрати́м яшчэ ’стрыечны брат’, пск. побрати́м, побрати́шка ’палюбоўнік, палюбоўніца’. Гл. таксама Фасмер, 3, 293.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Іва́н-ды-Ма́р’я ’расліна Melampyrum nemorosum’ (Кіс.). Рус. Ива́н‑да‑Ма́рья (з XVIII ст.); гл. Шанскі, 2, I, 4–5. Назва тлумачыцца спалучэннем двух процілеглых колераў у гэтай расліне, параўн. ням. Tag und Nacht ’Melampyrum nemorosum’, бел. брат‑сястра, рус. брат и сестра, укр. брат‑і‑сестра, польск. brat‑siostra ’тс’ і звязаныя з раслінай Melampyrum паданні аб перуновай кветцы, аб Іване і Мар’і — браце і сястры. Падрабязней гл. Фасмер, 2, 114; Шанскі, 2, I, 4–5.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

наказа́ць сов.

1. (поручить сказать) переда́ть;

брат ~за́ў, што за́ўтра прые́дзе — брат переда́л, что за́втра прие́дет;

2. (дать наказ) наказа́ть; веле́ть;

3. разг. наговори́ть, насказа́ть;

~за́лі мно́га наві́н — наговори́ли (насказа́ли) мно́го новосте́й

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

half-blood

[ˈhæfblʌd]

n.

1) зьмяша́ная кроў

2) зво́дны брат або́ зво́дная сястра́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

швах, у знач. вык.

Разм. Дрэнна, кепска. [Садовіч:] — Дык гэта, брат, ужо швах справа! Колас.

[Ням. schwach.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)