ме́чаны, ‑ая, ‑ае.
Які мае на сабе нейкую метку, знак (для адрознення ад іншых такіх жа прадметаў). Добрае паўночы праходзіў хлапец па лузе і нідзе не знайшоў свае мечанае кабылы. Кулакоўскі. Цяпер разблытаў я крыху Старога добрыя намеры, Чаму клаў бацька пад страху Кавалкі мечанай паперы. Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плюската́ць, ‑качу, ‑кочаш, ‑коча; незак.
Пералівацца, вылівацца, распырсквацца з характэрным гукам; утвараць плюскат. Ледзь варушыцца лісце ракіт, І суцішана Нёман плюскоча. Астрэйка. Рэчка шуміць. Рыба плюскоча, ганяючыся за машкарою на паверхні бягучых хваляў... Чарот. Плюскоча, плюхае вада пад калёсамі на гразкай восеньскай ці вясенняй дарозе. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́куль, прысл. і злучнік.
Разм. Тое, што і пакуль. А покуль тут свая ахова, — За зброю — вілы ды тапор. Астрэйка. Дымную печку палілі ўночы, аж покуль яна не чырванела ад жару. Асіпенка. Не застаўся родны дом Без гаспадара, Покуль конь і я з канём — Жыхары двара. Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памно́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., каго-што.
1. Зрабіць дзеянне множання. Памножыць сем на дзевяць.
2. Павялічыць колькасць, памер, сілу каго‑, чаго‑н. Расцем усе. Ідуць гады, І сілы ты памнож. Ніколі паншчыне сюды Не павярнуцца больш! Броўка. І славу продкаў і бацькоў Памножым мы ў сотні крат. Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ганары́цца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; незак.
1. кім-чым і са злучн. «што». Усведамляць, адчуваць гонар (у 2 знач.). Адным заўсёды ганаруся, Што я — савецкі чалавек. Астрэйка. Ганаруся нашым часам, З кожным днём мацнеюць справы — Ёсць у нас цяпер калгасы, У якіх нямала славы. Броўка.
2. Быць ганарыстым; задавацца, выхваляцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сту́кат, ‑у, М ‑каце, м.
Моцны бесперапынны стук. Стукат і грукат, Машыны навокал снуюць. Астрэйка. Праз гэты грукат, да якога тут даўно прывыклі і людзі, і коні, і птушкі, сёння прабіваецца бадзёры стукат малатка па жалезе, нагадваючы мінулую касавіцу. Брыль. Брук грыміць стукатам колаў і конскіх падкоў. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нязга́сны, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, што гарыць увесь час, які ніколі не гасне. Вялікія зоры высыпалі ў неб[е], як бы на які ўрачысты парад, і мігцяць, гараць нязгасным жывым святлом. Лупсякоў.
2. перан. Які не страчвае з часам сваёй сілы; неаслабны. Па-над зямлёй успыхнулі сцягі, Авеяныя славаю нязгаснай. Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цыстэ́рна, ‑ы, ж.
Рэзервуар для захоўвання і перавозкі вадкасцей. Напоўняць [ветракі] цыстэрны празрыстай вадой. Астрэйка. // Вагон ці аўтамабіль з цыліндрычным рэзервуарам для перавозкі вадкасцей, газаў і пылападобных грузаў (цэменту і інш.). Потым над палоскай ельніку мы ўбачылі паравоз, за ім жвава беглі, пазвоньваючы на рэйках, цыстэрны і чырвоныя вагоны таварняка. Хадкевіч.
[Ад лац. cisterna — вадаём.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шырэ́ць, ‑эе; незак.
Станавіцца больш шырокім па тэрыторыі. За вёскай.. [возера] яшчэ больш шырэе, разыходзіцца на два рукавы, потым зноў зліваецца. Ваданосаў. // Шырока прасцірацца. Ад воклічаў зямля калышацца, Шырэе даль, святлее шыр. Астрэйка. Гляджу і гляджу, як шырэюць прасторы, Направа, налева граніцы няма... Тарас. // перан. Расці колькасна, духоўна. Шырэюць бальшавіцкія рады. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
му́ляр, ‑а, м.
1. Рабочы, які будуе што‑н. з каменя або цэглы. Муляр з цэглы дом кладзе, Сценка ў сценку роўныя. Астрэйка. Каб добра, якасна будаваць, трэба, каб у брыгадзе былі людзі некалькіх кваліфікацыій: цесляры, муляры, тынкоўшчыкі. Кулакоўскі.
2. Пячнік. [Вано] цэлыя дні стаяў каля муляра, які рабіў печ у хаце суседа. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)