ГІДРАБІЁНТЫ
[ад гідра... + біёнт(ы)],
расліны, жывёлы і мікраарганізмы, якія насяляюць марскія і мацерыковыя вадаёмы. Да гідрабіёнтаў адносяць таксама арганізмы, што праводзяць у вадзе толькі частку жыццёвага цыкла, — лічынкі і інш. арганізмы з воднай фазай развіцця. Напр., апалонікі і лічынкі стракоз — гідрабіёнты, а дарослыя жабы і стракозы — аэрабіёнты. Гідрабіёнты іншы раз падзяляюць на марынабіёнтаў, якія жывуць у акіяне, і аквабіёнтаў, якія насяляюць прэсныя вадаёмы.
т. 5, с. 222
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
бактэ́рыі
(гр. bakteria = палачка)
мікраскапічныя аднаклетачныя арганізмы, від мікробаў (маюць палачкападобную, шарападобную або звілістую форму).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
мікро́бы
(ад гр. mikros = малы + bios = жыццё)
найдрабнейшыя, пераважна аднаклетачныя арганізмы, бачныя толькі пад мікраскопам.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
мікраскапі́чны
1. в разн. знач. микроскопи́ческий;
м. ана́ліз — микроскопи́ческий ана́лиз;
~ныя аргані́змы — микроскопи́ческие органи́змы;
2. перен. микроскопи́ческий, микроскопи́чный;
~ная до́за — микроскопи́ческая (микроскопи́чная) до́за
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АБІЯТЫ́ЧНАЕ АСЯРО́ДДЗЕ
(ад а... + грэч. bios жыццё),
сілы, з’явы, аб’екты прыроды, якія акружаюць жывыя арганізмы і паходжаннем не звязаны з іх жыццядзейнасцю (гл. Абіятычныя фактары). У выніку гіст. развіцця ў канкрэтных умовах арганізмы прыстасоўваюцца да пэўнага комплексу фактараў і ў працэсе жыццядзейнасці самі змяняюць абіятычнае асяроддзе. Вытв. і быт. дзейнасць чалавека адмоўна ўздзейнічае на абіятычнае асяроддзе, таму неабходна прымаць меры па захаванні асяроддзя ў натуральным стане, стварэнні лепшых умоў існавання арганізмаў.
т. 1, с. 24
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
сімбіёз, ‑у, м.
Форма сумеснага жыцця арганізмаў розных відаў, пры якім арганізмы прыносяць карысць адзін аднаму. Сімбіёз грыба і водарасці. □ Клубяньковыя бактэрыі жывуць у сімбіёзе з струкавымі раслінамі. Гаркуша. / у перан. ужыв. Ігнат Дуброўскі не стаў паэтам. Эканоміка і... паэзія? Цяжка ўявіць сабе больш неверагодны сімбіёз. Лобан.
[Ад грэч. symbiōsis — сумеснае жыццё.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кансуме́нты
(ад лац. consumo = спажываю)
арганізмы, якія харчуюцца жывым арганічным рэчывам (напр. драпежныя жывёлы, паразітычныя арганізмы, насякомаедныя расліны).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
эўрыэдафі́чны
(ад эўры- + гр. edaphos = зямля);
э-ыя арганізмы — арганізмы, здольныя існаваць на самых розных грунтах (параўн. стэнаэдафічны).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
праты́сты
(гр. protistos = найпершы)
аднаклетачныя арганізмы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ГІПАБІЯСФЕ́РА
(ад гіпа... + біясфера),
слой літасферы глыб. 5—6 км, у які жывыя арганізмы трапляюць выпадкова, існуюць часова, але не могуць нармальна жыць і размнажацца (ніжні аналаг парабіясферы).
т. 5, с. 251
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)